Flexi-jobwerknemers en horeca overuren

Flexi-job

Werkgevers

Toepassingsgebied

Alle werkgevers uit de horecasector en de uitzendkantoren voor de werknemers die ze ter beschikking stellen van een gebruiker uit de horeca, kunnen van dit systeem gebruik maken.

Vanaf 1 januari 2018 wordt het systeem van de flexi-arbeid uitgebreid tot volgende sectoren, ook voor de uitzendkantoren voor de werknemers die ze ter beschikking stellen van een gebruiker uit een van deze sectoren:

• 118 - paritair comité voor de voedingsnijverheid, enkel de broodbakkerijen die bijdragen aan het 'Waarborg- en sociaal fonds voor de bakkerij, banketbakkerij en consumptiesalons bij een banketbakkerij'
• 119 - paritair comité voor de handel in voedingswaren
• 201 - paritair comité voor de zelfstandige kleinhandel
• 202 - paritair comité voor de kleinhandel in voedingswaren
• 202.01 - paritair subcomité voor de middelgrote levensmiddelenbedrijven
• 311 - paritair comité voor de grote kleinhandelshandelszaken
• 312 - paritair comité voor de warenhuizen
• 314 - paritair comité voor de kappersbedrijf en de schoonheidszorgen .

Vanaf 1 januari 2023 wordt het systeem van de flexi-arbeid uitgebreid tot volgende sectoren, ook voor de uitzendkantoren voor de werknemers die ze ter beschikking stellen van een gebruiker uit een van deze sectoren:

• 223 - het nationale paritair comité voor de sport 
• 303.03 - het paritair subcomité voor de exploitatie van bioscoopzalen
• 304 - het paritair comité voor het vermakelijkheidsbedrijf,
  • met uitsluiting van artistieke, artistiek-technische en artistiek-ondersteunende functies die activiteiten omvatten zoals bepaald door de wet van 16 december 2022 tot oprichting van de Kunstwerkcommissie en tot verbetering van de sociale bescherming van kunstwerkers
• 330 - het paritair comité voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten 
  • en de openbare instellingen en diensten van de publieke zorgsector en aangegeven met een van de NACE-codes hieronder 
  • met uitsluiting van functies die taken omvatten behorend tot het materiële toepassingsgebied van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen.

Vanaf 23 april 2023 wordt daar de detailhandel in artisanale chocoladeproducten in gespecialiseerde winkels aan toegevoegd:

• 118 - paritair comité voor de voedingsnijverheid, enkel de ondernemingen met NACE-code 47242 - detailhandel in chocolade en suikerwerk in gespecialiseerde winkels. 

Begrip

Een werknemer die voldoende prestaties verricht heeft bij een andere werkgever, kan tewerkgesteld worden in het kader van een flexi-job. Op het flexiloon dat de werknemer voor deze prestaties krijgt, zijn er geen gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd, alleen een bijzondere patronale bijdrage van 25,00 %. Vanaf 1 januari 2024 verhoogt deze naar 28 %.

De werkgever die iemand met een flexi-job wenst tewerk te stellen, sluit met deze persoon een schriftelijke raamovereenkomst af waarin een aantal algemene zaken worden vastgelegd (een beschrijving van de functies, het overeengekomen loon, ….). Binnen dat kader sluit de werkgever telkens hij de werknemer wil tewerkstellen een flexi-arbeidsovereenkomst af. Het zijn deze flexi-arbeidsovereenkomsten waarvoor een Dimona type 'FLX'-aangifte moet gebeuren en waarvoor een aantal specifieke codes in de DmfA-aangifte  moeten worden gebruikt. Deze flexi-arbeidsovereenkomsten kunnen mondeling (per dag) of schriftelijk zijn, vol- of deeltijds, voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk.

De raamovereenkomst is niet vereist voor flexi-jobwerknemers die via een uitzendkantoor worden tewerkgesteld. Dezelfde elementen als in een raamovereenkomst moeten evenwel in de overeenkomst met de uitzendkracht worden opgenomen.

In het kader van een flexi-job heeft de werknemer recht op een loon (flexiloon) en een enkel vakantiegeld van 7,67 % (flexivakantiegeld), dat samen met het loon wordt uitbetaald (bruto is netto aangezien er geen inhoudingen zijn).

Flexiloon

Minimumloon

Het flexiloon  mag, vanaf 1 november 2023, niet lager zijn dan 11,19 EUR per uur en het flexivakantiegeld dus niet lager dan 0,86 EUR per uur (totaal dus 12,05 EUR per uur). Dit doet geen afbreuk aan het feit dat eventueel conventionele toeslagen en/of premies verschuldigd kunnen zijn (zoals toeslag voor nachtwerk, eindejaarspremie, …).

De prestaties in het kader van een flexi-job openen ook recht op vakantiedagen. Aangezien het flexivakantiegeld betaald wordt samen met het flexiloon, wil dit zeggen dat er op het moment dat de werknemer zo een vakantiedag opneemt, bij de werkgever bij wie hij de flexi-job uitoefent of bij een andere werkgever, er geen loon en evenmin dubbel vakantiegeld moet worden betaald.

 

Voorwaarden in het kwartaal zelf (T)

• de flexi-jobwerknemer mag bij dezelfde werkgever niet tewerkgesteld zijn met (een) andere arbeidsovereenkomst(en) waarvoor hij tijdens het kwartaal 80 % of meer prestaties levert in vergelijking met wat theoretisch mogelijk is in een voltijdse betrekking; vanaf 1 januari 2024 is het niet meer mogelijk om een flexi-job uit te oefenen bij de werkgever bij wie de werknemer reeds is tewerkgesteld in het kader van een andere arbeidsrelatie; 
  • flexi-jobwerkers die de mogelijkheid geboden wordt om in de loop van het kwartaal te werken onder een ander type arbeidsovereenkomst of via een statutaire aanstelling, kunnen van een flexi-job naar een reguliere tewerkstelling overschakelen
  • deze voorwaarde zal in de DmfA worden gecontroleerd
  • de RSZ zal hieromtrent a posteriori controles doen;
• vanaf 1 januari 2024 zal het niet meer toegestaan zijn om een flexi-job uit te oefenen binnen een onderneming die verbonden is met een vennootschap waar de werknemer een arbeidsovereenkomst heeft voor een tewerkstelling van 4/5^de of meer van een voltijdse tewerkstelling van een referentiepersoon
  • deze verbondenheid wordt geëvalueerd in het licht van de bepalingen van artikel 1.20 van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen
  • de Inspectiediensten zullen ter plaatse controles uitvoeren naar deze verbondenheid;
• hij mag zich niet bevinden in een opzegperiode bij die werkgever of in een periode gedekt door een verbrekingsvergoeding betaald door die werkgever;
• er moet een systeem van toepassing zijn dat al de prestaties van de flexi-jobwerknemer registreert en bijhoudt; dit kan via
  • een GKS in het geval van een tewerkstelling in de horeca,
  • via het alternatieve systeem van aanwezigheidsregistratie dat gerelateerd is aan en complementair is met Dimona en openstaat voor alle sectoren waar flexi-arbeid mogelijk is of
  • via een elektronische systeem van tijdsopvolging dat ook in het  kader van deeltijdse tewerkstelling wordt gebruikt;
  • een dagdimona met vermelding van begin- en einduur volstaat om te voldoen aan de registratieverplichting.

 

Voorwaarde in kwartaal (T - 3) behalve als 'gepensioneerd'

De werknemer moet bij één of meerdere werkgevers, andere dan de werkgever bij wie de flexi-job wordt uitgeoefend, een volume aan arbeidsprestaties geleverd hebben dat ten minste 80 % bedraagt van wat theoretisch mogelijk is in een voltijdse betrekking. Zowel prestaties in de horeca als in andere sectoren tellen hiervoor mee.

Om na te gaan of er een 4/5^de tewerkstelling plaatsvond in (T - 3) wordt rekening gehouden met:

• alle door de werkgever betaalde periodes
• en bepaalde niet door de werkgever betaalde periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst, zoals moederschapsrust, adoptieverlof en tijdelijke werkloosheid

Tellen niet mee, de prestaties als:

• 'leerling' in het kader van het alternerend leren,
• 'jongere' tot 31 december van het jaar dat hij/zij 18 wordt,
• student onder solidariteitsbijdrage,
• gelegenheidswerknemer in de Horeca of in de land- en tuinbouw en
• flexi-jobwerknemer.

Deze voorwaarde zal gecontroleerd worden op het moment dat de Dimona aangifte voor de flexi-job ingediend wordt. De Dimona aangifte zal een respons OK (aanvaard zonder warning) of NOT OK (warning 'onvoldoende prestaties' of warning 'laattijdige Dimona') krijgen.

Enkel een DmfA-aangifte voor een periode die volledig gedekt wordt door een Dimona 'FLX' aangifte is toegestaan. Als in de loop van een kwartaal 3 niet-aansluitende Dimona-aangiftes gedaan werden, zal een DmfA-aangifte die loopt van het begin van de 1^ste periode tot het einde van de 3^de periode, resulteren in een anomalie.

Ook prestaties geleverd onder buitenlandse sociale zekerheid mogen in aanmerking genomen worden voor de berekening van de prestaties (T - 3). De RSZ zal die uiteraard niet kunnen vaststellen op het moment van de Dimona. De werkgever zal in dat geval de nodige bewijzen aan de RSZ moeten bezorgen.

Vanaf 1 januari 2018 wordt het systeem van de flexi-arbeid uitgebreid naar wettelijk gepensioneerden zonder tewerkstellingvoorwaarden (T - 3). Personen die een 'overgangsuitkering' genieten worden niet beschouwd als 'gepensioneerd'.

 

De aangifte van de flexi-jobs op de DmfA

Omdat de flexi-jobs ook sociale rechten met zich meebrengen, werden 2 nieuwe werknemerskengetallen gecreëerd, 2 specifieke looncodes en een aparte prestatiecode voor flexivakantiedagen. Omdat het niet over gewone vakantiedagen gaat, zijn de klassieke prestatie- en looncodes die met vakantiedagen en vertrekvakantiegeld te maken hebben, niet toepasselijk.

Controle PC en DmfA

• de Controle op het PC gebeurt op het niveau van de DmfA, dus niet op het moment van de Dimona-aangifte
• voor het PC 118 gebeurt een controle op het PC in combinatie met de werkgeverscategorie 058
• de zone 'gepensioneerd' op het niveau van de tewerkstellingslijn moet ingevuld worden voor de gepensioneerden

 

Flexi-jobs algemeen

De prestaties van flexi-jobs blijven volledig buiten de berekening van de bijdrageverminderingen (µ_(glob), µ, ...). Een tewerkstelling als flexi-job kan tijdens het kwartaal samengaan met andere tewerkstellingen bij dezelfde werkgever (bijvoorbeeld als gelegenheidsarbeider).

Voor meer uitleg over de arbeidsrechtelijke aspecten van de flexi-jobs verwijzen we naar de FOD WASO.

 

Overuren horeca

Werkgevers

Enkel werkgevers uit de horecasector en de uitzendkantoren voor de werknemers die ze ter beschikking stellen van een gebruiker uit de horeca, kunnen van dit systeem gebruik maken.

 

Werknemers

Alle werknemers tewerkgesteld op basis van een voltijdse arbeidsovereenkomst door een werkgever uit de horeca, of door een uitzendkantoor bij een gebruiker uit de horeca, kunnen hiervoor in aanmerking komen, dus ook gelegenheidsarbeiders, flexi-jobwerknemers en studenten aangegeven met een solidariteitsbijdrage.

• Niet-recupereerbare overuren in de horeca:
  • Het aantal 'niet te recupereren overuren' dat een werknemer op jaarbasis mag presteren in de horeca is verhoogd tot 300 (360 indien de werkgever beschikt over een geregistreerd kassa systeem - GKS),
  • met een maximum van 143 uren per periode van 4 maanden.
• Vrijwillige overuren horeca:
  • Vanaf het 1^ste kwartaal 2018 is het aantal 'vrijwillige overuren' dat kan worden gepresteerd, verhoogd  tot 360 uren bij de werkgevers die in elke plaats van uitbating het GKS gebruiken.
  • Enkel het Europese plafond wordt toegepast (= een maximale arbeidsduur van 48 uur per week, overwerk inbegrepen, per periode van 4 maanden, wat ongeveer neerkomt op een plafond van 174 uren (naar boven afgerond) per 4 maanden voortschrijdend).

Dit Europese plafond is absoluut (dus ook voor de gecombineerde toepassing). Per kwartaal kunnen nooit meer dan 174 overuren worden gepresteerd. De cumulatieve toepassing van beiden types overuren  is ook beperkt tot maximaal 360 uren per kalenderjaar.

Op het loon dat voor de vrijwillige en de niet-recupereerbare overuren betaald wordt, zijn geen bijdragen verschuldigd. De overuren blijven volledig buiten de berekening van de bijdrageverminderingen (µ_(glob), µ, ...).

 

De aangifte van de overuren op de DmfA

Het bedrag van het loon en het aantal uren moet op de DmfA worden vermeld met een specifieke loon- en prestatiecode, ook al zijn er geen bijdragen verschuldigd.

Een gevolg van deze nieuwe overurenregeling is dat vanaf het 4^de kwartaal 2015, voor alle werknemers uit de horeca sector, (dus ook voor alle voltijdsen ongeacht of zij de hier bedoelde overuren presteren), op de DmfA zowel de dagen als de uren voor alle prestatiecodes  meegedeeld moeten worden (zoals uitzendkrachten, werknemers bij tussenpozen, …).

Deze overuren kunnen alleen aangegeven worden op een tewerstellingslijn met type arbeidsovereenkomst 'voltijds' waarbij het gemiddeld aantal uren per week van de werknemer gelijk is aan het gemiddeld aantal uren per week van de maatpersoon (Q = S).

Voor meer uitleg over de arbeidsrechtelijke aspecten van deze overurenregeling verwijzen we naar de FOD WASO.