Flexi-jobs

Werkgevers

Toepassingsgebied

Alle werkgevers uit de horecasector en de uitzendkantoren voor de werknemers die ze ter beschikking stellen van een gebruiker uit de horeca, kunnen van dit systeem gebruik maken. Sinds de introductie van de flexitewerkstelling eind 2015, werd het toepassingsgebied geleidelijk verder uitgebreid.

Mogelijke uitbreiding op vraag van de gefedereerde entiteiten

Op vraag van de gefedereerde entiteiten (opt-in) en op basis van een koninklijk besluit (in principe ten vroegste vanaf het 2^de kwartaal 2024) kunnen flexi-jobs geheel of gedeeltelijk worden uitgebreid tot

• de werknemers en de werkgevers die ressorteren onder het paritair comité voor de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector (PC 331) met als NACE-hoofdcode bij de RSZ kinderopvang (88.91), of voor de werkgevers die niet onder de wet van 5 december 1968 ressorteren die als NACE-hoofdcode bij de RSZ kinderopvang hebben (88.91);
• de sector van het officieel onderwijs en het gesubsidieerd personeel van het door de gemeenschap gesubsidieerd vrij onderwijs
  • het toepassingsgebied (werkgeverscategorie en/of NACE-code) zal later meer precies bepaald worden, met name wanneer de gefedereerde entiteiten de opt-in doen;
• de werknemers en de werkgevers uit de sport- en cultuursector, voor zover de werkgevers niet onder de wet van 5 december 1968 ressorteren en enkel voor de werkgevers die één van de NACE-codes bij de RSZ onder de codes 93.1 (sport) of 90 (creatieve activiteiten, kunst en amusement) hebben
  • het toepassingsgebied (werkgeverscategorie en/of NACE-code) zal later meer precies bepaald worden, met name wanneer de gefedereerde entiteiten de opt-in doen.

Opt-out en opt-in

Voor de sectoren die in de programmawet het voorwerp uitmaken van een uitbreiding van het systeem, kunnen de sociale partners er ook later voor opteren om de flexi-jobs volledig of gedeeltelijk niet meer toe te staan (opt-out).

In alle andere sectoren die (vandaag of na de uitbreiding van het systeem) niet onder het toepassingsgebied van de wet vallen en die onder de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités ressorteren, kunnen de sociale partners overeenkomen om de flexi-jobs alsnog geheel of gedeeltelijk toe te staan (opt-in) en deze vervolgens opnieuw geheel of gedeeltelijk niet meer toe te staan (opt-out).

Toelatingen (opt-in) of uitsluitingen (opt-out) worden pas actief via een jaarlijks te nemen koninklijk besluit dat in werking treedt op 1 januari van het volgende jaar. Het toepassingsgebied van de toelatingen (opt-in) en uitsluitingen (opt-out) moet in dit koninklijk besluit worden omschreven op basis van door de RSZ controleerbare criteria (paritair comité of paritair subcomité, werkgeverscategorie, NACE-code...).

Een overgangsmaatregel voorziet dat, in 2024, toelatingen op kwartaalbasis in plaats van op jaarbasis mogelijk zijn.

Uitsluitingen

In alle sectoren worden de volgende functies uit het toepassingsgebied van de flexi-jobs uitgesloten:

• De artistieke, artistiek-technische en artistiek-ondersteunende functies die activiteiten omvatten zoals bepaald door de wet van 16 december 2022 tot oprichting van de Kunstwerkcommissie en tot verbetering van de sociale bescherming van kunstwerkers;
• De functies die taken omvatten behorend tot het materiële toepassingsgebied van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen.

Begrip

Een werknemer die voldoende prestaties verricht heeft bij een andere werkgever, kan tewerkgesteld worden in het kader van een flexi-job. Op het flexiloon dat de werknemer voor deze prestaties krijgt, zijn er geen gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd, alleen een bijzondere patronale bijdrage. Vanaf 1 januari 2024 verhoogt deze naar 28 %.

De werkgever die iemand met een flexi-job wenst tewerk te stellen, sluit met deze persoon een schriftelijke raamovereenkomst af waarin een aantal algemene zaken worden vastgelegd (een beschrijving van de functies, het overeengekomen loon, ….). Binnen dat kader sluit de werkgever telkens hij de werknemer wil tewerkstellen een flexi-arbeidsovereenkomst af. Het zijn deze flexi-arbeidsovereenkomsten waarvoor een Dimona type 'FLX'-aangifte moet gebeuren en waarvoor een aantal specifieke codes in de DmfA-aangifte  moeten worden gebruikt. Deze flexi-arbeidsovereenkomsten kunnen mondeling (per dag) of schriftelijk zijn, vol- of deeltijds, voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk.

De raamovereenkomst is niet vereist voor flexi-jobwerknemers die via een uitzendkantoor worden tewerkgesteld. Dezelfde elementen als in een raamovereenkomst moeten evenwel in de overeenkomst met de uitzendkracht worden opgenomen.

In het kader van een flexi-job heeft de werknemer recht op een loon (flexiloon) en een enkel vakantiegeld van 7,67 % (flexivakantiegeld), dat samen met het loon wordt uitbetaald (bruto is netto aangezien er geen inhoudingen zijn).

Flexiloon

Vanaf 1 januari 2024:

De prestaties in het kader van een flexi-job openen ook recht op vakantiedagen. Aangezien het flexivakantiegeld betaald wordt samen met het flexiloon, wil dit zeggen dat er op het moment dat de werknemer zo een vakantiedag opneemt, bij de werkgever bij wie hij de flexi-job uitoefent of bij een andere werkgever, geen loon en evenmin dubbel vakantiegeld moet worden betaald.

Voorwaarden in het kwartaal zelf (T)

• vanaf 1 januari 2024 is het niet meer mogelijk om een flexi-job uit te oefenen bij de werkgever bij wie de werknemer reeds is tewerkgesteld in het kader van een andere arbeidsrelatie; 
  • flexi-jobwerkers die de mogelijkheid geboden wordt om in de loop van het kwartaal te werken onder een ander type arbeidsovereenkomst of via een statutaire aanstelling, kunnen van een flexi-job naar een reguliere tewerkstelling overschakelen
  • deze voorwaarde zal in de DmfA worden gecontroleerd
  • de RSZ zal hieromtrent a posteriori controles doen;
• vanaf 1 januari 2024 zal het niet meer toegestaan zijn om een flexi-job uit te oefenen binnen een onderneming die verbonden is met een vennootschap waar de werknemer een arbeidsovereenkomst heeft voor een tewerkstelling van 4/5^de of meer van een voltijdse tewerkstelling van een referentiepersoon
  • deze verbondenheid wordt geëvalueerd in het licht van de bepalingen van artikel 1.20 van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen
  • de Inspectiediensten zullen ter plaatse controles uitvoeren naar deze verbondenheid;
• De wet van 1 april 2022 verbiedt expliciet de tewerkstelling van een werknemer via een uitzendkantoor als flexi-werknemer bij een gebruiker waar hij reeds tewerkgesteld is met een gewone arbeidsovereenkomst.
• de werknemer mag zich niet bevinden in een periode gedekt door een verbrekingsvergoeding of een ontslagcompensatievergoeding betaald door die werkgever bij wie hij de flexi-job uitoefent;
• er moet een systeem van toepassing zijn dat al de prestaties van de flexi-jobwerknemer registreert en bijhoudt; dit kan via
  • een GKS in het geval van een tewerkstelling in de horeca,
  • het alternatieve systeem van aanwezigheidsregistratie dat gerelateerd is aan en complementair is met Dimona en openstaat voor alle sectoren waar flexi-arbeid mogelijk is of
  • een elektronische systeem van tijdsopvolging dat ook in het  kader van deeltijdse tewerkstelling wordt gebruikt;
  • een dagdimona met vermelding van begin- en einduur volstaat om te voldoen aan de registratieverplichting;
  • een digitale tachograaf in het geval van een tewerkstelling in de sector voor de autobussen en autocars.

Voorwaarde in kwartaal (T - 3) behalve als 'gepensioneerd'

De werknemer moet bij één of meerdere werkgevers, andere dan de werkgever bij wie de flexi-job wordt uitgeoefend, een volume aan arbeidsprestaties geleverd hebben dat ten minste 80 % bedraagt van wat theoretisch mogelijk is in een voltijdse betrekking. Zowel prestaties in de horeca als in andere sectoren tellen hiervoor mee.

Om na te gaan of er een 4/5^de tewerkstelling plaatsvond in (T - 3) wordt rekening gehouden met:

• alle door de werkgever betaalde periodes
• en bepaalde niet door de werkgever betaalde periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst, zoals moederschapsrust, adoptieverlof en tijdelijke werkloosheid

Tellen niet mee, de prestaties als:

• 'leerling' in het kader van het alternerend leren,
• 'jongere' tot 31 december van het jaar dat hij/zij 18 wordt,
• student onder solidariteitsbijdrage,
• gelegenheidswerknemer in de Horeca of in de land- en tuinbouw en
• flexi-jobwerknemer.

Deze voorwaarde zal gecontroleerd worden op het moment dat de Dimona aangifte voor de flexi-job ingediend wordt. De Dimona aangifte zal een respons OK (aanvaard zonder warning) of NOT OK (warning 'onvoldoende prestaties' of warning 'laattijdige Dimona') krijgen.

Enkel een DmfA-aangifte voor een periode die volledig gedekt wordt door een Dimona 'FLX' aangifte is toegestaan. Als in de loop van een kwartaal 3 niet-aansluitende Dimona-aangiftes gedaan werden, zal een DmfA-aangifte die loopt van het begin van de 1^ste periode tot het einde van de 3^de periode, resulteren in een anomalie.

Ook prestaties geleverd onder buitenlandse sociale zekerheid mogen in aanmerking genomen worden voor de berekening van de prestaties (T - 3). De RSZ zal die uiteraard niet kunnen vaststellen op het moment van de Dimona. De werkgever zal in dat geval de nodige bewijzen aan de RSZ moeten bezorgen.

Vanaf 1 januari 2018 wordt het systeem van de flexi-arbeid uitgebreid naar wettelijk gepensioneerden zonder tewerkstellingvoorwaarden (T - 3). Personen die een 'overgangsuitkering' genieten worden niet beschouwd als 'gepensioneerd'.

De aangifte van de flexi-jobs op de DmfA

Omdat de flexi-jobs ook sociale rechten met zich meebrengen, werden 2 nieuwe werknemerskengetallen gecreëerd, 2 specifieke looncodes en een aparte prestatiecode voor flexivakantiedagen. Omdat het niet over gewone vakantiedagen gaat, zijn de klassieke prestatie- en looncodes die met vakantiedagen en vertrekvakantiegeld te maken hebben, niet toepasselijk.

Controle PC en DmfA

• de Controle op het PC gebeurt op het niveau van de DmfA, dus niet op het moment van de Dimona-aangifte
• voor het PC 118 gebeurt een controle op het PC in combinatie met de werkgeverscategorie 058
• de zone 'gepensioneerd' op het niveau van de tewerkstellingslijn moet ingevuld worden voor de gepensioneerden

Controle op tewerkstelling bij de werkgever bij wie de flexi-jobber reeds is tewerkgesteld 

In het blok 'tewerkstelling – inlichtingen' wordt in de DmfA vanaf het 1^ste kwartaal 2024 een nieuwe zone voorzien met de notie FL (flexi-job). Deze zone zal enkel moeten worden ingevuld voor de flexi werknemers met een flexi-jobcontract 

• die in de DmfA worden aangegeven als gewone werknemer omdat een laattijdige dimona flexi gebeurde
  • of voor wie de periode in dimona niet volledig overeenstemt met de periode in DmfA
• en die alle andere voorwaarden vervullen om een flexi-job te kunnen uitoefenen.

Deze dagen zullen niet in rekening gebracht worden voor het verbod om een flexi-job uit te oefenen bij de werkgever bij wie de werknemer reeds is tewerkgesteld in het kader van een andere arbeidsrelatie.

Flexi-jobs algemeen

De prestaties van flexi-jobs blijven volledig buiten de berekening van de bijdrageverminderingen (µ_(glob), µ, ...).

Voor meer uitleg over de arbeidsrechtelijke aspecten van de flexi-jobs verwijzen we naar de FOD WASO.