Jongeren
Je bent jong en je wilt werken? Dat kan, zo gauw je niet meer voltijds leerplichtig bent. In deze rubriek lees je welke bijzonderheden er gelden en welke maatregelen er bestaan voor werkende jongeren.
Vanaf je 15 of 16 jaar hoef je niet meer voltijds op de schoolbanken te zitten. Als je minderjarig bent en werkt, word je beschermd door speciale regels en beperkingen. Daar lees je meer over in Werken als jongere hieronder.
Wil je tijdens je studies werken, dan kan dat als jobstudent met Student@work, een bijzondere studentenregeling waarmee je minder sociale bijdragen betaalt op je loon dan een gewone werknemer. Het is ook mogelijk om tijdens je studies als zelfstandige aan de slag te gaan.
Klaar met studeren? Dan schrijf je je in als werkzoekende en start je beroepsinschakelingstijd. Tijdens die periode heb je recht op kinderbijslag als je inkomen laag blijft. Heb je wel gezocht, maar toch na 310 dagen geen job gevonden, dan ontvang je een inschakelingsuitkering.
Job gevonden? Dan heb je in het eerste jaar na je studies nog geen vakantierechten opgebouwd. Gelukkig is er de jeugdvakantie: de RVA springt bij met een uitkering die maakt dat je tot vier weken betaalde vakantiedagen hebt.
Werken als jongere
Wie zijn de ‘jeugdige werknemers’?
Een bijzondere categorie van beschermde jongeren vormen de ‘jeugdige werknemers’. Het gaat om minderjarige werknemers (dus jonger dan 18 jaar) die 15 jaar of ouder zijn en die niet meer onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht.
Jeugdige werknemers hebben toegang tot het arbeidsproces mits een aantal beschermende maatregelen in acht worden genomen. Onder diezelfde voorwaarden kunnen zij ook vrijwilligerswerk doen of bij een bedrijf, een organisatie of een instelling een stage volgen.
Er gelden tevens een hele reeks voorschriften op het vlak van arbeidsveiligheid, -hygiëne en -geneeskunde, die hoofdzakelijk verplichtingen in hoofde van de werkgever vormen. Ze hebben voornamelijk betrekking op de volgende aspecten:
- informatie,
- risico's en preventie,
- verboden werkzaamheden,
- hygiëne op de werkplaats, en
- gezondheidstoezicht.
Ze zijn strenger dan bij de tewerkstelling van gewone werknemers.
Wat mag ik als jeugdige werknemer en wat niet?
Voor de jeugdige werknemers zijn er specifieke voorschriften en beperkingen betreffende:
- verboden arbeid,
- arbeidsduur,
- overwerk,
- deeltijdse arbeid,
- rusttijden,
- arbeid op zon- en feestdagen, en
- nachtarbeid.
Sommige jongeren combineren een fulltime job met een studie. Die combinatie is in de praktijk zeer zwaar.
Ouders krijgen voor de kinderen die ze ten laste hebben een verhoging van de belastingvrije som, dat is het bedrag dat vrijgesteld is van belastingen. Een studentenjob verandert hier zelden iets aan. Alles hangt er van af hoeveel de student verdient. Als die inkomsten onder de wettelijke grens voor personen ten laste blijft, verandert er niets aan de fiscale situatie van de ouders.
Hoelang mag ik als jeugdige werknemer werken?
De regelgeving bevat een aantal voorzieningen die de jongeren beschermen in verschillende aspecten van de arbeidssituatie. Vooral voor wat betreft de arbeidsduur en rusttijden.
Jeugdige werknemers (tussen 15 en 18 jaar) mogen niet meer werken dan 8 uur per dag en 38 uur per week, ongeacht het aantal werknemers dat hen tewerkstelt. De tijd die ze besteden aan hun opleiding telt mee als arbeidstijd. De totale duur van hun opleiding en hun verrichte arbeid samen mag de wettelijke grenzen van de arbeidsduur niet overschrijden.
Wanneer jeugdige werknemers langer dan 4½ uur werken, hebben ze recht op een pauze van 30 minuten. Wanneer ze langer dan 6 uur werken, hebben ze recht op een rusttijd van 1 uur. Het interval tussen twee arbeidsprestaties moet minstens 12 uur bedragen.
In principe mogen jeugdige werknemers geen zondagsarbeid verrichten en niet werken op feestdagen. Ze hebben zelfs recht op een extra rustdag onmiddellijk voor of na de zondagsrust. Nachtwerk is voor hen verboden.
Vanaf 18 jaar worden jongeren beschouwd als normale werknemers voor wat betreft de arbeidsduur en de rusttijden.
Instellingen
Werken als student
Student@work: alle informatie over werken als jobstudent
Op de website Student@work vind je informatie over werken als jobstudent. De site geeft je antwoord op de volgende vragen – of helpt je die te vinden.
- Wie is jobstudent?
- Hoeveel uur mag je werken als jobstudent?
- Wat zijn de gevolgen van werken als jobstudent op je loon, op de kinderbijslag of op de belastingen?
Statuut van de student-zelfstandige
Sinds 1 januari 2017 kunnen studenten die een zelfstandige activiteit uitoefenen en hiervoor een aanvraag indienen, het nieuwe statuut van student-zelfstandige genieten. Dankzij dit nieuwe statuut kunnen ze een voordeligere regeling krijgen op het vlak van de berekening van de sociale bijdragen.
Om dit statuut te kunnen krijgen, moet je:
- minstens 18 en hoogtens 25 jaar oud zijn;
- voor het betreffende school- of academiejaar in hoofdzaak ingeschreven zijn in een onderwijsinstelling in België of in het buitenland om regelmatig lessen te volgen en dit met het oog op het behalen van een diploma dat erkend is door een bevoegde overheid in België;
- een beroepsactiviteit uitoefenen waarvoor de onderwerping aan het sociaal statuut der zelfstandigen vereist is.
De student die het statuut van student-zelfstandige wil krijgen, moet een aanvraag indienen bij zijn socialeverzekeringsfonds.
De student die onder het sociaal statuut der zelfstandigen valt, moet:
- zich aansluiten bij een socialeverzekeringsfonds voor zelfstandigen;
- sociale bijdragen betalen;
- elk jaar de vereiste attesten voor schoolbezoek bezorgen.
Onlinediensten
Instellingen
Statuut student-zelfstandige
Wil je een beperkte zelfstandige activiteit uitoefenen tijdens je studies? Sinds 1 januari 2017 heb je de mogelijkheid om je als student-zelfstandige aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je vindt een lijst van sociale verzekeringsfondsen op de site van de FOD Sociale Zekerheid.
Aan je statuut van student-zelfstandige zijn bepaalde voorwaarden verbonden, en net als een andere zelfstandige moet je bijdragen betalen. De FAQ Statuut Student-zelfstandige op de website van de FOD Sociale Zekerheid informeert je over rechten, plichten, bijdragen en meer in zes vragen en antwoorden.
Voor meer informatie kan je steeds bij je sociaal verzekeringsfonds terecht. Vergeet ook niet om elke wijziging van je situatie aan je sociaal verzekeringsfonds te melden !
Instellingen
Interessante links
Beroepsinschakelingstijd
Je hebt je studies of leertijd beëindigd (in België of – onder bepaalde voorwaarden – in het buitenland). Je bent minimum 18 en maximum 25 jaar oud. Na een beroepsinschakelingstijd van 310 dagen hebt je recht op inschakelingsuitkeringen. Het recht op uitkeringen is beperkt tot 36 maanden en is verlengbaar onder bepaalde voorwaarden.
Tijdens je beroepsinschakelingstijd moet je beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en mag je geen passende dienstbetrekking, beroepsopleiding of startbaanovereenkomst weigeren. Je dient zich aan te melden bij een werkgever, een arbeidsbemiddelingsdienst of dienst voor beroepsopleiding als je daartoe uitgenodigd bent. Als je deze verplichtingen niet nakomt worden de dagen voorafgaand aan de weigering of de niet-aanbieding niet in aanmerking genomen voor je inschakelingstijd.
Tijdens je beroepsinschakelingstijd moet je actief naar werk zoeken en twee positieve beoordelingen krijgen bij de evaluatie van je zoekgedrag naar werk.
Onlinediensten
Uitkeringen na studies
Na het beëindigen van bepaalde secundaire studies of opleidingen hebt u gedurende maximum 36 maanden recht op inschakelingsuitkeringen. Vóór u recht hebt op de uitkeringen dient u een beroepsinschakelingstijd van 310 dagen te doorlopen tijdens dewelke u actief op zoek gaat naar werk. U mag bovendien de leeftijd van 25 jaar nog niet bereikt hebben op het moment van uw eerste uitkeringsaanvraag.
Het bedrag van de uitkeringen is afhankelijk van uw gezinssituatie en uw leeftijd. De bedragen zijn forfaitair. Zo zal een samenwonende met gezinslast een hogere uitkering ontvangen dan een samenwonende die jonger is dan 18.