Tegemoetkomingen en uitkeringen

Wat en voor wie?

De inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) wordt toegekend aan de persoon met een handicap die door zijn lichamelijke of psychische toestand op de arbeidsmarkt maar 1/3 of minder kan verdienen van het loon van een gezond persoon.

Wat zijn de voorwaarden?

Om recht te hebben op een tegemoetkoming, moet je handicap eerst en vooral erkend zijn door de artsen van de DG Personen met een handicap. Lees hierover meer op de website Personen met een handicap.

Voor een IVT houden de artsen rekening met de invloed van je handicap op je mogelijkheid om te werken. Als je verdienvermogen tot 1/3 verminderd is, kan je recht hebben op een IVT.

Je moet voldoen aan een aantal voorwaarden:

• je moet minstens 18 jaar zijn;
• je moet ingeschreven zijn in het bevolkingsregister;
• je moet gedomicilieerd zijn in België en er werkelijk verblijven;
• je handicap moet erkend worden door de artsen;
• je inkomen mag bepaalde grenzen niet overschrijden.

Op deze voorwaarden bestaan uitzonderingen.

Bepaalde of onbepaalde duur?

De arts kan beslissen om je handicap maar voor een specifieke periode te erkennen omdat hij denkt dat je medische situatie nog zal verbeteren. Als je medische toestand stabiel is, zal hij beslissen om je handicap voor onbepaalde duur te erkennen.

Veranderingen kunnen soms een impact hebben op je tegemoetkoming(en). In dat geval is het belangrijk de wijziging op tijd te melden! Lees de rubriek "Persoonlijke situatie verandert" op de website Personen met een handicap.

Hoe vraag ik de tegemoetkoming aan?

Je kunt de tegemoetkoming aanvragen vanaf de maand waarin je 17 jaar wordt.

Log in met je elektronische identiteitskaart op My Handicap en beantwoord de vragenlijst die peilt naar hoe je handicap je zelfstandigheid beperkt. 

Wat gebeurt er verder?

Van zodra je de vragenlijst opstuurt, ontvangt de DG Personen met een handicap een elektronisch bericht van jouw aanvraag. De DG Personen met een handicap neemt zelf contact op met jouw behandelend arts voor de nodige informatie. Er wordt onderzocht of je voldoet aan de voorwaarden. Je krijgt een brief met de beslissing.

Wil je hulp?

Dan kan je terecht bij je gemeente, OCMW of ziekenfonds waar ze je begeleiden bij het invullen van de vragenlijst. Vergeet je identiteitskaart, bankrekeningnummer en de naam van je behandelend arts niet mee te brengen! Je kan ook nog steeds terecht bij de maatschappelijke werkers van de DG Personen met een handicap.

Welk bedrag krijg ik?

Bij de berekening van de tegemoetkoming wordt rekening gehouden met de inkomsten van de persoon met een handicap, en van de persoon met wie hij of zij een huishouden vormt. Er zijn bepaalde vrijstellingen op die inkomsten.

Het maximumbedrag voor de inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) is eerst en vooral afhankelijk van je gezinscategorie. Of je dan ook recht hebt op dat maximumbedrag, wordt bepaald door het inkomen van je huishouden. Het definitieve bedrag kan van persoon tot persoon heel erg verschillen.

Je kunt zelf inschatten op welk bedrag je recht zou kunnen hebben aan de hand van een simulatietool. Als je de wetgeving onvoldoende kent, is het niet eenvoudig om de simulatie zelf uit te voeren. Neem dan zeker contact op met de sociale werkers van je stad, gemeente, OCMW of ziekenfonds. Zij kunnen je hierbij helpen. Je kunt ook contact opnemen met de maatschappelijk assistenten van de DG Personen met een handicap.

Wat met mijn tegemoetkoming als ik naar het buitenland vertrek?

Je kan de tegemoetkoming, in bepaalde gevallen, in het buitenland ontvangen. De voorwaarden verschillen naargelang je in België gedomicilieerd blijft of niet.

Tijdelijk verblijf in het buitenland (en gedomicilieerd in België)

Heb je een integratietegemoetkoming of inkomensvervangende tegemoetkoming bij de DG Personen met een handicap?

Je behoudt het recht op die tegemoetkoming als je maximaal 90 dagen per kalenderjaar (aaneensluitend of gespreid)  in het buitenland verblijft, maar in België gedomicilieerd blijft.

Je blijft je tegemoetkoming ook behouden :

1. als je langer dan 90 kalenderdagen in buitenland verblijft:

• in een ziekenhuis of een andere verzorgingsinstelling
• met een bloed- of aanverwant die verplicht is tijdelijk in het buitenland te verblijven om er een opdracht uit te oefenen of om er functies waar te nemen in dienst van de Belgische Staat (bv. beroepsmilitair in Duitsland; diplomatiek agent in een ambassade);
• met een bloed- of aanverwant van wie de echtgenoot of de partner verplicht is om tijdelijk in het buitenland te verblijven om er een opdracht uit te oefenen of om er functies waar te nemen in dienst van de Belgische Staat

2. Daarnaast kan de Minister een verblijf in het buitenland voor langer dan 90 dagen toestaan, als er uitzonderlijke omstandigheden zijn. Dit gaat dan over volgende situaties:

• Overmacht
• Omdat het anders zou kunnen leiden tot ernstige gevolgen op familiaal of sociaal vlak of op gezondheidsvlak voor de persoon met een handicap of een familielid.

Aanvraag tijdelijk verblijf

Verblijf je korter dan 90 dagen in het buitenland? Dan hoef je de DG Personen met een handicap hier niet van te verwittigen.

Wil je langer dan 90 dagen in het buitenland verblijven omwille van de hierboven onder punt A vermelde redenen?

Je moet de dienst steeds verwittigen, wat ook de duur is van je verblijf. Je moet dit minimum een maand voor je vertrekt doorgeven. Je moet vermelden wanneer je vertrekt, wanneer je terug bent, waar je verblijft en wat de reden is van je vertrek. Dien een aanvraag in via het contactformulier

Wil je om andere redenen (punt B) in het buitenland verblijven? Dan moet je toelating aan De Minister vragen. De Minister kan dit verblijf voor langer dan 90 dagen toestaan, als er bijzondere omstandigheden zijn.

Men moet deze vraag stellen voor men vertrekt en men moet ook antwoord hebben voordat men vertrekt. Bij de aanvraag moet vermeld worden wanneer men vertrekt, waar men verblijft, wanneer men weer komt en wat de reden is (met duidelijke motivatie). Dien een aanvraag in via het contactformulier

Bij een aanvraag voor een tijdelijk verblijf zal je ook de nodige bewijzen moeten voorleggen zoals bijv. een inschrijvingsbewijs voor een opleiding, een overlijdensattest van een familielid in het buitenland, medische verslagen van een buitenlands ziekenhuis,…..

Definitief verblijf in het buitenland

Verblijf je definitief in het buitenland en ben je dus niet langer in België gedomicilieerd?

De inkomensvervangende tegemoetkoming kan je niet langer ontvangen als je definitief in het buitenland verblijft. Je moet hiervoor gedomicilieerd zijn in België en er werkelijk verblijven.

Je kan de integratietegemoetkoming wel verder ontvangen, onder 2 voorwaarden:

•           je bent in België nog steeds ten laste van de gezondheidszorgen (als titularis of als persoon ten laste). Er is echter een overgangsperiode van 90 dagen voorzien voor personen die niet aan die voorwaarde voldoen;

•           je bent gedomicilieerd op het grondgebied van een lidstaat van de Europese Unie of van Zwitserland.

Aanvraag definitief verblijf

Meld dit via het contactformulier en bezorg de DG Personen met een handicap volgende documenten:

• een bewijs van aansluiting (attest van ziekenfonds of RIZIV als bewijs dat je ten laste bent van het Belgisch stelsel inzake gezondheidszorgen), en
• een bewijs dat je gedomicilieerd bent op het grondgebied van een lidstaat van de Europese unie of van Zwitserland (via bevolkingsdienst stad of gemeente).

Wat is een invaliditeitspensioen?

Een invaliditeitspensioen wordt toegekend wanneer je je in een invaliditeitssituatie van minstens 10% bevindt die het gevolg is van de omstandigheden:

• van de oorlog van 1914-1918;
• van de oorlog van 1940-1945;

van de gebeurtenissen in Congo, Rwanda en Burundi naar aanleiding van de onafhankelijkheidsstrijd.

Toekenningsvoorwaarden invaliditeitspensioen

Voor de aanvraag van een invaliditeitspensioen moeten minstens drie voorwaarden vervuld zijn. Er moet sprake zijn van:

• een oorlogsfeit. Deze zijn limitatief in de wet opgesomd;
• lichamelijke schade die een invaliditeit van minstens 10% tot gevolg heeft. Het is de Gerechtelijk-geneeskundige Dienst die een advies formuleert over de oorsprong van de aandoening, het medisch oorzakelijk verband, en de graad en de duur van de invaliditeit;
• een rechtstreeks oorzakelijk verband tussen het oorlogsfeit en de aantasting van de lichamelijke integriteit.

Een reversiepensioen (overlevingspensioen) kan op aanvraag worden toegekend aan een overlevende echtgenoot. Het huwelijk moet daarvoor minstens 10 jaar geduurd hebben en de overleden echtgenoot moet een pensioen hebben genoten als burgerlijk oorlogsslachtoffer op grond van de wet van 15/3/1954 gedurende de periode van een jaar voor zijn overlijden. Enkel Belgen hebben recht op deze pensioenen.

Hoe vraag je een invaliditeitspensioen aan?

Als je door een oorlogsfeit lichamelijke schade hebt geleden met een invaliditeit van minstens 10% als gevolg, kan je aanspraak maken op een pensioen. Het bedrag dat toegekend wordt, hangt af van de graad van de invaliditeit en de aard van het oorlogsfeit.

Meer informatie vind je op de pagina Slachtoffers terreurdagen - Statuut van burgelijk invalide op de website van de Federale Pensiondienst.

Persoonlijk aandeel in revalidatiecentra 

Als je zorg krijgt in een centrum dat een zogenaamde ‘revalidatieovereenkomst’ heeft afgesloten met de overheid, dan moet je daar doorgaans een persoonlijk aandeel (remgeld) voor betalen. Voor bepaalde revalidatiesectoren is er geen persoonlijk aandeel.

Het bedrag van je persoonlijk aandeel hangt af van twee factoren:

• de zorg is ambulant (je brengt de nacht niet door in het centrum) of residentieel (je brengt de nacht door in het centrum), en
• je hebt al dan niet recht op verhoogde tegemoetkoming voor je gezondheidszorg.

Revalidatie voor (neuro)locomotorische ziekten en handicaps, mentale en neurologische stoornissen, sensoriële stoornissen en chronische pediatrische pathologieën, worden georganiseerd door de deelstaten. Meer informatie vind je op hun websites:

• Voor de Vlaamse Gemeenschap: Agentschap zorg en gezondheid
• Voor het Brussels Gewest: Iriscare
• Voor het Waals gewest en de Franse gemeenschap: AVIQ
• Voor de Duitstalige Gemeenschap: Das Bürgerinformationsportal

Heb ik recht op een invaliditeitspensioen als mijnwerker?

Ben je als mijnwerker niet meer in staat om te werken wegens ziekte? Dan heb je misschien recht op een invaliditeitspensioen.

De bedragen verschillen naargelang je tewerkstelling bovengronds of ondergronds was en naargelang van je gezinssituatie.

Richt je aanvraag tot de Afdeling mijnwerkers van de Dienst voor uitkeringen van het RIZIV.