3.2.3.2. Toepassingsgebied

Het sociaal statuut voor kunstenaars vindt toepassing op de personen die, omdat zij niet door een arbeidsovereenkomst kunnen zijn verbonden omdat één of meerdere essentiële elementen voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst ontbreken, tegen betaling van een loon artistieke prestaties leveren en/of artistieke werken produceren in opdracht van een natuurlijke persoon of een rechtspersoon.

Onder het leveren van artistieke prestaties en/of het produceren van artistieke werken wordt verstaan de creatie en/of uitvoering of interpretatie van artistieke oeuvres in de audiovisuele en de beeldende kunsten, in de muziek, de literatuur, het spektakel, het theater en de choreografie. De Commissie Kunstenaars beoordeelt de artistieke aard van een prestatie of werk op basis van deze definitie en een methodologie die vastgelegd is in haar huishoudelijk reglement en die bekrachtigd werd bij koninklijk besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. Zij levert een visum kunstenaar af waarmee de artistieke aard van de prestaties of werken kan worden aangetoond.

Het visum kunstenaar maakt het voorwerp van een hernieuwingsaanvraag om de vijf jaar en kan door de Commissie worden ingetrokken in geval van misbruik of indien de voorwaarden niet vervuld worden.

Indien de aanvrager, bij zijn aanvraag voor een visum kunstenaar, de Commissie Kunstenaars een verklaring op erewoord bezorgt, waarbij wordt verklaard dat de voorwaarde vervuld is om onder het sociaal statuut van de kunstenaar te vallen, wordt hij verondersteld zijn activiteit als kunstenaar uit te oefenen. Dit vermoeden geldt voor een duur van drie maanden en kan éénmaal hernieuwd worden, na ontvangst van een ontvangstbewijs van de Commissie Kunstenaars waarbij de aanvraag ontvankelijk wordt verklaard. In geval van weigering van het visum voor het verstrijken van voornoemde termijn, vervalt het vermoeden vanaf de datum van de weigering.

Het sociaal statuut vindt daarentegen geen toepassing op volgende personen:

de persoon die een artistieke prestatie levert of een artistiek werk produceert ter gelegenheid van gebeurtenissen van zijn of haar familie;
de persoon die prestaties levert of werken produceert van artistieke aard in het kader van de rechtspersoon waarvan hij/zij mandataris is, zoals bedoeld in artikel 3, § 1, vierde lid, van het Koninklijk Besluit nr. 38 van 27-7-1967 houdende inrichting van het sociaal statuut der zelfstandigen;
de persoon die prestaties levert of werken van artistieke aard produceert in de hoedanigheid van zelfstandige. Als hij daartoe het bewijs levert dat de prestaties of werken van artistieke aard niet worden geleverd in gelijkaardige socio-economische voorwaarden als die waarin een werknemer zich ten opzichte van zijn werkgever bevindt, dan levert de Commissie Kunstenaars geen visum kunstenaar af, maar op verzoek kan zij aan de betrokkene een verklaring van zelfstandige activiteit afleveren. De kunstenaar kan steeds kiezen tussen het sociaal statuut voor kunstenaars met onderwerping aan de socialezekerheidsregeling van de werknemers en het sociaal statuut van de zelfstandigen. Als zelfstandige kan hij zowel in bijberoep als in hoofdberoep prestaties leveren of werken produceren van artistieke aard.

Aangezien gewerkt wordt met het zogenaamde ‘gelijkstelling met werknemers’-principe zal de kunstenaar in eerste instantie automatisch aan de socialezekerheidsregeling van de werknemers onderworpen worden. Dit sociaal statuut kan hij/zij behouden totdat betrokkene aantoont dat een ander statuut, met name dat van zelfstandige, meer geschikt is.