Werknemer

Wanneer ben ik een werknemer?

Je bent een werknemer als je:

• via een arbeidsovereenkomst arbeidsprestaties levert voor een werkgever in de privésector, of
• via een contractuele arbeidsovereenkomst arbeidsprestaties levert voor een werkgever in de publieke sector.

De arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waarbij een werknemer zich verbindt tegen loon arbeid te verrichten onder het gezag van een werkgever. Ze kan al dan niet tijdelijk zijn.

Welke verplichtingen heb ik als werknemer?

De werknemer is verplicht:

• zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig uit te voeren op de tijd, plaats en wijze zoals overeengekomen;
• te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem worden gegeven door de werkgever;
• geen schade te berokkenen aan zijn eigen veiligheid, aan die van zijn medewerknemers, van de werkgever en van derden;
• arbeidsgereedschap en ongebruikte grondstoffen in goede staat aan de werkgever terug te geven;
• zowel gedurende de overeenkomst als na het beëindigen daarvan, geen:
  1. fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn beroep kennis kan hebben, bekend te maken;
  2. daden van oneerlijke concurrentie te verrichten of daaraan mee te werken.

Indien de werknemer tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst schade berokkent aan de werkgever of aan derden, is zijn aansprakelijkheid door de wet beperkt. De werknemer is enkel aansprakelijk voor schade die veroorzaakt werd door:

• bedrog,
• een zware fout, of
• een lichte fout die eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt.

Welke verplichtingen heeft de werkgever?

De werkgever is verplicht:

• te zorgen dat de arbeid wordt verricht in behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid van de werknemer;
• het loon te betalen op de wijze, tijd en plaats zoals is overeengekomen;
• de werknemer de nodige tijd te geven om zijn geloofsplichten te vervullen, net als zijn burgerlijke verplichtingen die uit de wet voortvloeien;
• de nodige zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de werknemers en van de jeugdige werknemers in het bijzonder;
• te zorgen voor het arbeidsgereedschap dat aan de werknemer toebehoort en voor de persoonlijke voorwerpen die door deze laatste in bewaring moeten worden gegeven.

De werkgever mag zich in geen geval in de arbeidsovereenkomst het recht voorbehouden om de arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen.

De rechtspraak weerhoudt als essentiële voorwaarden meestal:

• de functie,
• het loon, en
• de arbeidsplaats.

Mijn loonvoorwaarden

Het betalen van loon is de tegenprestatie voor de geleverde arbeid en vormt dus een essentieel element van de arbeidsovereenkomst.

De werkgever moet het overeengekomen loon betalen. Het niet-betalen van loon is strafbaar. De wet op de loonbescherming heeft tot doel aan de werknemer een vrije beschikking over zijn loon te waarborgen en misbruiken bij de uitbetaling van het loon tegen te gaan.

Het loon moet bepaald (bv. een concreet overeengekomen bedrag) of bepaalbaar zijn (bijvoorbeeld stukloon, uurloon, commissieloon, ...).

Het bedrag van het loon mag nooit lager zijn dan een bepaald minimum.