Asbestziekte

De gevaren van asbest

Asbest in vaste vorm – in gebouwen, voertuigen, machines, voorwerpen – vormt geen gevaar, zolang het materiaal in goede toestand verkeert en niet bewerkt wordt. Wanneer asbest door slijtage loskomt of wanneer het bewerkt wordt (boren, zagen, schuren, slijpen) komen er onzichtbare kleine vezeltjes vrij in de lucht. Dit stof is uiterst schadelijk. Het inademen van deze vezels kan een aantal asbestziekten veroorzaken.

Ziekten die door asbest veroorzaakt worden, zijn onder meer asbestose, diffuse pleuraverdikkingen, mesothelioom, longkanker en larynxkanker. Sommige van deze ziekten kunnen uiteraard ook een heel andere oorzaak hebben (bv. longkanker veroorzaakt door roken).

Vergoeding voor asbestziekten

Heb je asbestose, diffuse pleuraverdikkingen of mesothelioom, dan kan je een aanvraag voor een vergoeding doen bij het Asbestfonds (AFA). Het maakt niet uit hoe je in aanraking bent gekomen met asbest (professioneel of niet), maar het moet wel in België gebeurd zijn. Andere ziekten die mogelijk veroorzaakt zijn door asbest worden niet door het AFA vergoed.

Heb je een asbestziekte (ongeacht welke ziekte) en ben je via je werk blootgesteld aan asbestvezels, dan kan je een vergoeding aanvragen bij het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris). Je moet gewerkt hebben in de privésector of bij een gemeentelijke of provinciale overheid. Daarnaast moet er een duidelijk oorzakelijk verband zijn tussen de ziekte en je professionele loopbaan. Hier gelden de gewone regels in het kader van een aanvraag voor een vergoeding bij een beroepsziekte.

Het kan zijn dat je recht hebt op een vergoeding van beide instellingen of van één van beide. Je aanvraag bij AFA of Fedris wordt altijd in beide stelsels onderzocht.

Voorwaarden om een vergoeding aan te vragen

• Je hebt asbestose, diffuse pleuraverdikkingen of mesothelioom, en
• Je ziekte is veroorzaakt door een blootstelling aan asbestvezels in België.

Een geringe blootstelling kan volstaan om mesothelioom te veroorzaken (hoewel de kans dan klein is). Voor asbestose moet er een langere blootstelling zijn geweest.

Er zijn geen voorwaarden voor de manier waarop je in aanraking bent gekomen met asbest (bv. professioneel of door privéomstandigheden).

Het Asbestfonds (AFA) kan u dan een vergoeding betalen.

Wat is mesothelioom?

Mesothelioom is een zeldzame kanker aan het borstvlies (pleuraal mesothelioom) of het buikvlies (peritoneaal mesothelioom). Het gaat om de meest gevreesde asbestziekte, aangezien ze op relatief korte tijd tot de dood leidt. De aandoening is zeldzaam. Typisch is de lange tijd (tot 40 jaar en meer) die kan verstrijken tussen de blootstelling en het verschijnen van de ziekte.

Mesothelioom komt voor bij mensen die in een asbestomgeving hebben gewerkt, maar komt ook voor bij mensen in hun privéleven in aanraking kwamen met asbest, bv. door te wonen in de nabijheid van een asbestverwerkend bedrijf.

Wat zijn asbestose en diffuse pleuraverdikkingen?

Asbestose is een ziekte waarbij asbestvezeltjes in de longen komen en door bindweefsel worden omgeven, waardoor de ademhaling moeilijker wordt. De ziekte maakt de patiënt veel gevoeliger voor longinfecties en vormt een zware belasting voor het hart. Nieuwe gevallen van asbestose zijn zeldzaam en zijn veel minder ernstig dan in het verleden. In feite zien we de ziekte enkel bij mensen die in het verleden beroepshalve met asbest hebben gewerkt.

De diffuse bilaterale pleurale verdikkingen zijn verdikkingen van het binnenste borstvlies, dat de longen bedekt. Deze verdikkingen kunnen kortademigheid veroorzaken, maar veel minder dan asbestose. Het AFA stelt de ziekte gelijk met asbestose omdat de oorzaak en de gevolgen van de ziekte zeer gelijkaardig zijn.

Wat gebeurt er na de aanvraag?

Om een vergoeding van het Asbestfonds (AFA) te krijgen, moet je twee formulieren naar het fonds opsturen:

• een administratief aanvraagformulier AFA 01N (zelf in te vullen), en
• een medisch attest AFA 02N (in te laten vullen door je arts).

Binnen de 15 dagen ontvang je een ontvangstmelding van het AFA. Slachtoffers van asbestose kunnen eventueel nog opgeroepen worden voor een medisch onderzoek. Bij slachtoffers van mesothelioom wordt de beslissing genomen op basis van de medische bewijsstukken. Je ontvangt uiteindelijk een gemotiveerde briefwisseling van het AFA per briefwisseling.

Gezondheidszorgen

Als u bent erkend door het AFA en u geen recht hebt op de terugbetaling van de kosten voor uw asbestziekte binnen de beroepsziekteverzekering, kan AFA u dat recht toekennen.

Hulp van een andere persoon

Als u zich niet meer alleen kunt redden, hebt u ook recht op een tussenkomst voor de hulp van een andere persoon. De vergoeding voor een voltijdse hulp van een andere persoon bedraagt € 1 654,81 per maand, die voor een halftijdse hulp van een andere persoon € 827,41. Maar u mag dat bedrag nog niet ontvangen hebben binnen de beroepsziekteverzekering. 
Om die vergoeding aan te vragen, moet u het medische getuigschrift hulp van een andere persoon (AFA 04) laten invullen door uw geneesheer.

Bij overlijden

Als een slachtoffer overlijdt aan zijn asbestziekte, dan kunnen zijn nabestaanden een aanvraag indienen om een vergoeding te krijgen ten gevolge van dat overlijden. Om zo’n vergoeding te krijgen, moet je een post-mortemverslag en het aanvraagformulier AFA 03N naar het AFA opsturen.

Nabestaanden die zo’n vergoeding kunnen aanvragen, zijn:

• de echtgenoot of wettelijk samenwonende,
• de echtgenoot die uit de echt of van tafel en bed gescheiden is en die onderhoudsgeld geniet op het moment van overlijden,
• de kinderen van het slachtoffer die recht hebben op kinderbijslag op het moment van overlijden.

Nabestaanden van mesothelioomslachtoffers hebben recht op een eenmalige vergoeding. Voor de partner is dit momenteel € 37 302, voor de ex-partner € 18 651 en voor de kinderen € 31 085.

Ook de nabestaanden van asbestoseslachtoffers hebben recht op een éénmalige vergoeding. Voor de partner is dit momenteel € 18 651, voor de ex-partner € 9 325,50 en voor de kinderen € 15 542,50. Bovendien heeft degene die de begrafeniskosten heeft betaald, recht op een forfaitaire vergoeding van 1020 euro, op voorwaarde dat Fedris geen gelijkaardige tussenkomst verleent in het kader van de regeling voor beroepsziekten (bedragen van toepassing bij overlijden vanaf 1 maart 2020).

Het is mogelijk dat meerdere nabestaanden een vergoeding krijgen (bijvoorbeeld een aparte vergoeding voor de echtgenoot en zijn 2 kinderen).

Je moet geen belastingen meer betalen op deze vergoedingen.