Beroepsziekte

Lijst van beroepsziekten

Een beroepsziekte is een ziekte die veroorzaakt wordt door het uitoefenen van je beroep. Er bestaat een lijst van meer dan 150 beroepsziekten. Slachtoffers van zo’n ziekte kunnen een vergoeding krijgen van het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris).

Open systeem

Het is ook mogelijk om een vergoeding te krijgen voor een ziekte die niet op deze lijst staat, maar dan is de bewijslast voor het slachtoffer groter.

Wat zijn typische beroepsziekten?

Beroepsziekten die Fedris vaak erkent, zijn tendinitis aan de bovenste ledematen (schouder, pols of elleboog), het carpaletunnelsyndroom, ademhalingsziekten (bv. stoflong, asbestziekten), doofheid of hardhorigheid, huidziekten (bv. na allergie), rugziekten, infectieziekten en been- en gewrichtsziekten van de bovenste ledematen.

Uiteraard is dit geen volledige lijst en kun je dus ook voor andere ziekten een vergoeding als beroepszieke ontvangen.

Wat zijn de voorwaarden voor een vergoeding?

Je kan een vergoeding krijgen van het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) als je gelijktijdig aan drie voorwaarden voldoet:

• Werken in één van de volgende statuten
  • werknemer in de privésector,
  • mijnwerker of gelijkgestelde,
  • zeevarende van de koopvaardijvloot,
  • je volgde na een lichamelijke arbeidsongeschiktheid of werkloosheid een beroepsherscholing op grond van een wet of decreet,
  • scholier of student, of
  • leerjongen of stagiair, ook als je geen loon kreeg, of
  • werknemer bij een provinciale of gemeentelijke overheid (aparte procedure).
• tijdens die tewerkstelling blootgesteld zijn aan het beroepsrisico op de ziekte waaraan je lijdt. Dit wil zeggen dat het risico om een bepaalde ziekte te krijgen beduidend groter is op je werk dan in de samenleving. Je ziekte is hoofdzakelijk veroorzaakt doordat je op je werk blootgesteld was aan dit risico;
• een ziekte krijgen die voorkomt op de lijst van beroepsziekten of – als dit niet het geval is – zelf een rechtstreeks oorzakelijk verband tussen je ziekte en je beroep kunnen bewijzen.

Er is geen verplichte verzekering beroepsziekten voor zelfstandigen. Zij kunnen een beroep doen op het stelsel van de ziekte-invaliditeitsverzekering voor zelfstandigen.
Werk je voor een andere overheidsdienst, dan neem je best contact op met je personeelsdienst, die op zijn beurt de bevoegde medische dienst (Medex, Ethias...) op de hoogte zal brengen. Zij kunnen dan een medische expertise aanvragen bij Fedris.

Hoe vraag ik een vergoeding aan?

Als (voormalig of huidig) werknemer bij een gemeente of provincie

De administratieve weg die een aanvraag moet volgen, kan verschillen afhankelijk van de gemeente of provincie. Voor meer informatie neem je best contact op met je personeelsdienst. In de praktijk doet een gemeente of provincie altijd een beroep op Fedris. Als werknemer moet je dus zeker het formulier 601N invullen en je arts vragen om het formulier 603N in te vullen. De personeelsdienst vult het formulier 601 N aan en stuurt beide formulieren (samen met eventuele medische bewijsstukken) naar Fedris. Fedris geeft een advies aan de gemeente of provincie. Het zijn de administraties zelf die de beslissing nemen om je al dan niet te vergoeden. Zij staan ook in voor de betaling. Als herverzekeraar betaalt Fedris hen terug.

Als (voormalig of huidig) werknemer uit de privésector

Je vult het formulier 501N in en vraagt je arts om het formulier 503N in te vullen. Je verstuurt beide formulieren (samen met eventuele medische bewijsstukken) naar Fedris.

Wat gebeurt er na de aanvraag?

De weg die een aanvraag bij Fedris volgt, is niet altijd dezelfde. Fedris stippelt altijd het pad uit waarop het zo snel mogelijk een beslissing kan nemen. Soms zullen bepaalde onderzoeken eerst worden uitgevoerd terwijl in andere gevallen alle onderzoeken gelijktijdig worden opgestart. Rekening houdend met deze nuance, is dit de standaardprocedure:

1. Fedris voert een administratieve controle uit en vraagt eventuele bijkomende gegevens op.
2. Een arts bekijkt de formulieren en eventuele medische bewijsstukken. Soms vraagt de arts bijkomende medische stukken op. Vaak zal je een medisch onderzoek moeten ondergaan bij Fedris (oproep per brief).
3. Een ingenieur onderzoekt of je bent blootgesteld aan een beroepsrisico om een dergelijke ziekte te krijgen.
4. Op basis van deze informatie verstuurt Fedris een gemotiveerde beslissing per aangetekende brief. Als je een positief antwoord ontvangt, zal de beslissing onder meer de volgende elementen bevatten:
   • of het gaat om een tijdelijke arbeidsongeschiktheid of blijvende arbeidsongeschiktheid;
   • de graad van je arbeidsongeschiktheid;
   • of er gezondheidszorgen zijn toegekend;
   • het bedrag van de vergoeding waar je recht op hebt;
   • of er later nog bijkomende onderzoeken volgen (bv. als de periode of graad van arbeidsongeschiktheid nog kan veranderen). Fedris kan ook je aanraden om je werkpost tijdelijk of definitief te verlaten.
5. Fedris betaalt je rechtstreeks de vergoeding (of aan de provincie of gemeente nadat ze je betaald heeft).
6. Als je niet akkoord bent met de beslissing, kan je hiertegen beroep aantekenen bij een arbeidsrechtbank. Dit beroep moet worden ingediend in de loop van het jaar dat volgt op de datum waarop de beslissing aan jou werd meegedeeld, onder de vorm van een verzoekschrift op tegenspraak of een dagvaarding.
7. Op lange termijn kunnen bijkomende onderzoeken worden gepland om de evolutie van de ziekte op te volgen.

Soorten medische kosten

Om je beroepsziekte te laten behandelen, moet je wellicht een aantal medische kosten maken. Denk maar een bezoek bij je dokter, de aankoop van medicamenten bij je apotheek, een afspraak in het ziekenhuis…

Dankzij de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering betaalt je ziekenfonds in ieder geval al een deel van deze kosten terug. Toch is er nog een gedeelte dat je normaal zelf moet betalen: het zogenaamde remgeld. Als je beroepsziekte erkend is bij het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris), kan deze instelling je dat remgeld terugbetalen.

Om een terugbetaling te krijgen van Fedris moeten je medische kosten:

• ofwel erkend zijn binnen de ziekteverzekering,
• ofwel voorkomen op een specifieke lijst van geneeskundige verstrekkingen voor beroepziekten.

De kosten moeten natuurlijk wel in verband staan met de beroepsziekte waarvoor je erkend werd. De regeling voor de terugbetaling van medische kosten is dezelfde voor werknemers uit de privésector als voor personeel tewerkgesteld bij een gemeente of provincie.

Hoe krijg ik een terugbetaling?

Om recht te hebben om een terugbetaling, moet je eerst door Fedris erkend zijn als slachtoffer van een beroepsziekte. Zodra je een brief met je beslissing krijgt, krijg je ook een aantal blanco voorschriften. Voor alle kosten die erkend zijn binnen de regeling van de beroepsziekten, volstaat het om een voorschrift ingevuld terug te sturen naar Fedris om een terugbetaling te krijgen. Meer voorschriften nodig? Neem contact op met je dossierbeheerder (vermeld op elke brief).

Sommige kosten komen enkel voor op een specifieke lijst van geneeskundige verstrekkingen voor beroepziekten (bv. sommige vaccins, gammaglobulines, hoorapparaten, orthopedische toestellen, handschoenen, protheses, huur van sanitair materiaal...). U kunt de terugbetaling van deze kosten aanvragen door het voorschrift en de factuur van uw arts naar Fedris te sturen.

Werk tijdelijk stoppen na beroepsziekte

Als je een beroepsziekte hebt, de eerste ziektesymptomen vertoont of een verhoogd risico loopt om een beroepsziekte te krijgen, dan kan het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) voorstellen dat je tijdelijk stopt met het werk dat heeft geleid tot die situatie. We noemen dit het ‘tijdelijk stopzetten van een schadelijke beroepsactiviteit’.

Ik ga akkoord met het voorstel

Ga je akkoord met het voorstel van Fedris om tijdelijk te stoppen met je schadelijk werk? Dan informeert Fedris je werkgever dat je je huidige beroepsactiviteit tijdelijk niet meer mag uitoefenen. Fedris vraagt je werkgever om je tijdelijk aangepast werk aan te bieden. Ook je preventieadviseur-bedrijfsarts wordt op de hoogte gebracht van de situatie.

… en mijn werkgever gaat akkoord

Dit wil zeggen dat je bij je bedrijf aangepast werk kan uitvoeren. Als je loon verliest door de aangepaste job, ontvang je een vergoeding van Fedris. Deze vergoeding compenseert je loonverlies.

… maar mijn werkgever gaat niet akkoord

Als je werkgever niet akkoord gaat met de verandering van werkpost, of als hij geen gevolg geeft aan het voorstel van Fedris binnen een termijn van 15 dagen, dan bevestigt de geneesheer van Fedris het voorstel tot tijdelijke stopzetting. Je kunt dan tijdelijk niet meer werken. Tijdens deze periode heb je recht op dezelfde vergoeding als iemand met een tijdelijke volledige arbeidsongeschiktheid.

Ik ga niet akkoord met het voorstel

Je kan het voorstel van Fedris weigeren en gewoon verder blijven werken. Hou er wel rekening mee dat als je hervalt of je beroepsziekte verergert, en dit te wijten is aan het feit dat je bent blijven werken, je geen recht meer hebt op een vergoeding van Fedris.

Voorwaarden om een vergoeding aan te vragen

Als je:

• een beroepsziekte hebt, 
• de eerste ziektesymptomen ervan vertoont, of
• een verhoogd risico loopt om een beroepsziekte te krijgen,

dan kan het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) voorstellen dat je niet meer het werk mag uitvoeren dat heeft geleid tot die situatie. We noemen dat het ‘definitief stopzetten van een schadelijke beroepsactiviteit’.

Ik ga akkoord met het voorstel

Als je akkoord gaat met het voorstel van Fedris om te stoppen met je schadelijk werk, dan ontvang je een verklaring van Fedris waarin de risico's staan waaraan je nooit meer mag worden blootgesteld, bijvoorbeeld lawaai.

Je werkgever mag je nooit meer dergelijk werk laten uitvoeren en je mag zelf nooit meer ingaan op een werkaanbieding waar dergelijk risico aanwezig is. Als je een medisch onderzoek moet laten uitvoeren voorafgaand aan een (verandering van) tewerkstelling, dan moet je de verklaring van Fedris tonen aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

Daarnaast heb je recht op twee vergoedingen:

• gedurende 90 dagen een forfaitaire vergoeding die gelijk is aan de vergoeding bij volledige blijvende arbeidsongeschiktheid, en 
• een ‘blijvende verwijderingspremie’ omdat je kansen op het vinden van werk kunnen verminderen. Als je blijvend arbeidsongeschikt bent, dan wordt in de praktijk je graad van blijvend arbeidsongeschiktheid verhoogd met deze rente.

Ten slotte kan je in bepaalde gevallen gratis een herscholing volgen. Gedurende de periode dat je de herscholing volgt, heb je recht op een vergoeding voor volledige blijvende arbeidsongeschiktheid.

Ik ga niet akkoord met het voorstel

Je kan het voorstel van Fedris weigeren en gewoon verder je beroep uitoefenen. Hou er dan wel rekening mee dat als je hervalt of je beroepsziekte verergert, en dit te wijten is aan het feit dat je bent blijven werken, je geen recht meer hebt op een vergoeding van Fedris.

Herscholing na beroepsziekte

Als je definitief gestopt bent met het schadelijk werk na het krijgen van een beroepsziekte, kan je eventueel gratis een opleiding volgen. Je kan zelf een voorstel doen, maar ook je werkgever of het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) kunnen een herscholing voorstellen.

Welke opleiding kan ik volgen?

Je kan een herscholing volgen om van beroep of functie te veranderen. Het kan gaan over: 

• een beroepsopleiding georganiseerd of gesubsidieerd door een dienst voor arbeidsbemiddeling en/of voor beroepsopleiding (VDAB, FOREM, Actiris),
• een individuele beroepsopleiding in een onderwijsinstelling die ofwel erkend is of ofwel aanbevolen wordt door een dienst voor arbeidsbemiddeling en/of voor beroepsopleiding, of
• een opleiding bij je huidige of een andere werkgever of door een sectoraal opleidingscentrum (Cevora…).

Krijg ik een vergoeding?

Tijdens de hele periode dat je een opleiding volgt, heb je recht op een vergoeding van 100% blijvende arbeidsongeschiktheid. Je verplaatsingsonkosten van en naar de opleiding worden terugbetaald.

De opleiding zelf is altijd gratis voor de cursist. Fedris betaalt de opleiding.

De gevaren van houtstof

Voormalige houtbewerkers die minstens 20 jaar aan houtstof zijn blootgesteld, kunnen zich gratis laten onderzoeken op neus- en sinuskanker. Het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) neemt de kosten voor dit onderzoek op zich.

Hout bewerken is niet zonder risico. Houtstof zorgt voor een verhoogd risico op neuskanker. Elk jaar stelt men in België bij meer dan 100 mensen neuskanker vast. Als de ziekte vroeg ontdekt wordt, is er een grote kans op genezing en een kleinere kans op blijvende ernstige letsels. Je op tijd laten onderzoeken, is dus van groot belang.

Voorwaarden voor gratis onderzoek

• Je bent minstens 55 jaar.
• Je hebt minstens 20 jaar in de houtsector gewerkt bij een provinciale of gemeentelijke overheid of in de privésector.
• Je oefent geen beroep meer uit waarbij je in contact komt met houtstof.
• Je hebt één van onderstaande symptomen.

Symptomen die wijzen op neuskanker

• Een verstopte neus aan één kant zonder duidelijke reden, langer dan twee weken;
• neusbloedingen zonder je ergens aan gestoten te hebben;
• het verminderen of verdwijnen van je reukzin;
• bloed in je zakdoek als je je neus snuit.

Deze symptomen kunnen ook op iets anders wijzen, maar je neemt ze beter ernstig als je lang in de houtsector gewerkt hebt. Ga dus op tijd naar je huisarts of een neus-, keel- en oorarts (NKO-arts).

Gratis onderzoek aanvragen

Werk je niet meer in de houtsector en denk je aan alle voorwaarden te voldoen? Je mag ook altijd zelf het aanvraagformulier HOUT-1 naar Fedris sturen. Je krijgt normaal zeer snel een antwoord van Fedris. Bij een positief antwoord kun je je gratis laten onderzoeken. In je brief vind je ook documentatie voor je NKO-arts.

Onderzocht én niets verdacht opgemerkt

Als er bij een eerste onderzoek niets verdachts werd opgemerkt, kan je je opnieuw kosteloos laten onderzoeken wanneer je één of meer symptomen vertoont. Fedris betaalt maximum 2 onderzoeken per persoon en per jaar.

Onderzocht én neuskanker vastgesteld

Als er bij het onderzoek neus- of sinuskanker wordt vastgesteld, moet je je zo snel mogelijk laten behandelen. In principe wordt je ziekte ook erkend als een beroepsziekte. Hiervoor moet je zelf niets ondernemen. Je NKO-arts bezorgt het medische verslag samen met het resultaat van een biopsie aan Fedris. Fedris doet het nodige om jouw rechten op schadeloosstelling wegens een beroepsziekte te onderzoeken.

Lage rugpijn verminderen

Heb je last van lage rugpijn? Om blijvende rugpijn te vermijden, is actief blijven de sleutel tot een goede behandeling van je rug. Rusten doe je dus beter niet te lang. Daarnaast kan je via het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) gratis maximaal 36 multidisciplinaire revalidatiesessies te volgen om je rugpijn te verminderen of weg te werken. Daaraan zijn wel voorwaarden verbonden.

Jouw voordelen

• Gratis multidisciplinaire revalidatiesessies in een erkend revalidatiecentrum. Ter plaatse krijg je heel wat instrumenten aangereikt om je rugpijn aan te pakken: 
  • fysieke conditietraining, 
  • psychologische begeleiding, 
  • kinesitherapie, 
  • ergotherapie, 
  • fysiotherapie... 

Je kan maximaal 36 sessies van telkens 2 uur volgen, en dit binnen een periode van 6 maanden. De sessies zijn gratis doordat Fedris het remgeld betaalt en het ziekenfonds de rest ten laste neemt.

• Vergoeding van je verplaatsingsonkosten van en naar de revalidatiesessies door Fedris.
• Ergonomische verbeteringen aan je werkpost zijn mogelijk als je werkgever hiermee instemt. Fedris geeft je werkgever hiervoor een vergoeding. Dit kan ook gaan om een analyse van je werkomstandigheden of een opleiding binnen je bedrijf.

Wat zijn de voorwaarden?

• Op het moment dat de bedrijfsarts je aanvraag indient, ben je arbeidsongeschikt sinds:
  • ten minste 4 weken en maximaal 3 maanden wegens lage rugpijn of een chirurgische ingreep ter hoogte van de lage rug, of
  • ten minste 1 week wegens lage rugpijn als gevolg van een herval van deze lage rugpijn gedurende minstens 3 weken binnen het afgelopen jaar.
• Je bedrijfsarts is van mening dat je rugbelastend werk uitvoert. Dit houdt in dat je zware lasten tilt of dat je bent blootgesteld aan mechanische trillingen.
• Je werkt in de privésector of je bent personeelslid bij een plaatselijke of provinciale overheidsdienst. 

Zelfstandigen en personeelsleden van federale overheden, gewesten of gemeenschappen komen dus niet in aanmerking voor dit programma.

Hoe schrijf ik mij in?

Je bedrijfsarts kan je inschrijven. Als je aan de voorwaarden voldoet, zal hij een aanvraagformulier invullen en je dit bezorgen. Daarnaast zal hij een kopie van dit formulier naar Fedris sturen.

Je bedrijfsarts zal binnen de 15 dagen een antwoord van Fedris ontvangen en jou informeren.

Ik mag deelnemen. Wat nu?

Als je het programma mag volgen, dan kun je een afspraak maken bij een van de revalidatiecentra waarmee Fedris een overeenkomst heeft. Neem jouw origineel aanvraagformulier mee, want ter plaatse zal een arts van het revalidatiecentrum het formulier verder aanvullen en naar Fedris opsturen.

Je moet niet wachten op een antwoord van Fedris. Je kan dus onmiddellijk beginnen met je eerste revalidatiesessie.
Bezorg nadien een kopie van je facturen aan Fedris. Zij betalen je nadien je remgeld terug en daarnaast storten ze een bedrag als vergoeding voor je verplaatsingsonkosten.

Kan ik opnieuw beginnen te werken?

Het is mogelijk om tijdens je behandeling terug te gaan werken. Je kan de behandeling volgen buiten je werkuren, maar ook tijdens je werkuren. Dit kan je bespreken met je werkgever. Fedris voorziet geen tussenkomst als hierdoor je salaris zou verminderen.

Wil je je werk hervatten terwijl je nog je revalidatiesessies volgt, dan kan je bedrijfsarts je helpen om de werkhervatting in zo gunstig mogelijke omstandigheden te laten verlopen (tijdelijke verandering van werkpost, inrichting van de werkpost, deeltijdse werkhervatting…).
Een deeltijdse werkhervatting is mogelijk, maar je hebt vooraf wel het akkoord nodig van je werkgever. Als je nog ten laste bent van het ziekenfonds, moet ook de adviserende arts van je ziekenfonds zijn akkoord geven. Hij zal je toestemming verlenen op voorwaarde dat je:

• minstens 50% arbeidsongeschikt blijft, en
• dat het hervatten van je werk geen gevaar inhoudt voor je gezondheid. 

Voor meer informatie over je inkomen bij een deeltijdse werkhervatting, neem je best contact op met je ziekenfonds.

Als je ten laste bent van het ziekenfonds en het werk deeltijds zou hervatten zonder de toestemming van je adviserende arts, dan verlies je je ziekte-uitkeringen.