DEEL 5: Vermindering van de bijdragen
TITEL 3: De specifieke verminderingen
HOOFDSTUK 1: Werkbonus

5.3.102 1. Betrokken werknemers

5.3.103 2. Praktische toepassing van de vermindering

5.3.104 B. BEREKENING VAN DE VERMINDERING

5.3.105 1. Vaststelling van het refertemaandloon (S)

5.3.106 2. Berekening van het basisbedrag van de vermindering (R)

5.3.107 3. Vaststelling van het verminderingsbedrag (P)

5.3.108 C. VOORBEELDEN

5.3.109 D. TE VERVULLEN FORMALITEITEN

5.3.101

Vanaf 1 januari 2000 is een systeem van vermindering van de werknemersbijdragen van kracht, dat tot doel heeft werknemers met een laag loon een hoger nettoloon te garanderen, zonder daarbij het brutoloon te verhogen. Vanaf 1 januari 2005 loopt deze werknemersbijdragevermindering voort onder de benaming 'Werkbonus'.

A. TOEPASSINGSGEBIED

1. Betrokken werknemers

5.3.102

Het gaat om de werknemers van de privé-sector en van de openbare sector die een werknemersbijdrage van 13,07 % verschuldigd zijn.

Voor de privé-sector komen dus onder andere niet in aanmerking:

- de geneesheren in opleiding tot specialist;

- de leerlingen, stagiairs en de andere jongeren tijdens de periode van gedeeltelijke onderwerping aan de sociale zekerheid (periode die eindigt op 31 december van het kalenderjaar waarin ze 18 jaar worden).

De meeste statutaire personeelsleden van de openbare sector komen evenmin voor de vermindering in aanmerking.

2. Praktische toepassing van de vermindering

5.3.103

De vermindering bestaat uit een forfaitair bedrag dat geleidelijk vermindert naarmate het loon hoger wordt. Voor de laagste lonen wordt een bijkomend verminderingsbedrag voorzien dat vanaf een referteloon overeenkomend met het GGMMI eveneens vermindert om uiteindelijk 0 te worden bij een referteloon dat ongeveer 300 EUR hoger ligt dan het GGMMI (situatie oktober 2008). De werkgever brengt het bedrag in mindering van de normale werknemersbijdragen (13,07% van het brutoloon) bij de betaling van het loon. De werkbonus compenseert de volledige werknemersbijdrage voor een referteloon tot ongeveer 1340 EUR bruto per maand (privé-sector).

Indien het loon wordt betaald volgens een andere periodiciteit dan de maandelijkse (per week, per twee weken, per vier weken,...) berekent de werkgever de vermindering bij de laatste betaling die op de kalendermaand betrekking heeft. In dat geval is de berekening gebaseerd op de dagen en de lonen die op die kalendermaand betrekking hebben.

Voor werknemers die binnen de maand met opeenvolgende overeenkomsten werken, wordt het verminderingsbedrag verrekend aan het einde van iedere overeenkomst of bij iedere betaling die betrekking heeft op die overeenkomsten.

B. BEREKENING VAN DE VERMINDERING

5.3.104

Men berekent de vermindering voor iedere werknemer apart. Deze berekening omvat drie stappen.

- Eerst bepaalt men het

refertemaandloon

van de werknemer.

- Op basis van dat refertemaandloon bepaalt men het

basisbedrag van de vermindering

- Tenslotte stelt men het

verminderingsbedrag

vast door het basisbedrag te corrigeren bij onvolledige prestaties en bij deeltijdse werknemers.

Vanaf 1 januari 2006 wordt een onderscheid gemaakt wat betreft de vermindering en de loongrenzen, naargelang de werknemer wordt tewerkgesteld bij een werkgever uit de openbare sector of uit de private sector.

In de openbare sector zijn dit de werknemers, tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst, bij o.a.:

- het Rijk, de Gemeenschappen en de Gewesten;
- de openbare instellingen die ervan afhangen, met uitzondering van de autonome overheidsbedrijven bedoeld in artikel 1, § 4 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, de ‘Vlaamse Vervoermaatschappij’ en de ‘Société régionale wallonne de Transport’
- de kerkfabrieken;
- de wateringen en de polders;
- de maatschappijen voor het bouwen van volkswoningen;
- de ordes van advocaten, geneesheren enz..

1. Vaststelling van het refertemaandloon (S)

5.3.105

Het refertemaandloon (S) kunt u rechtstreeks afleiden uit het brutoloon van de werknemer dat op de kalendermaand betrekking heeft (W). Hierbij houdt u geen rekening met:

- vergoedingen wegens onrechtmatige beëindiging van de arbeidsovereenkomsten (looncode 3) en de erdoor gedekte dagen;

- vergoedingen voor uren die geen arbeidstijd zijn in de zin van de arbeidswetgeving (looncode 6);

- de eindejaarspremie tot beloop van het bedrag van het refertemaandloon (S) dat in aanmerking wordt genomen om de vermindering te berekenen voor de maand waarin die eindejaarspremie normaal wordt uitbetaald

- het enkel vertrekvakantiegeld uitbetaald door de werkgever aan zijn (ex-)werknemer.

Bij het bepalen van het refertemaandloon (S) van een werknemer waarbij een gedeelte van het vakantiegeld dat overeenstemt met het normale loon voor de vakantiedagen vervroegd werd uitbetaald, wordt rekening gehouden met het gedeelte van het vertrekvakantiegeld dat de werkgever in mindering brengt van het uit te betalen loon. Bekijk de voorbeelden in Deel 8.

Zowel voor arbeiders als voor bedienden berekent men het refertemaandloon op basis van de aangegeven brutolonen aan 100%.

a) Definities

Onder een voltijdse werknemer met volledige prestaties wordt verstaan de werknemer voor wie J = D.
Waarbij:

= het aantal dagen van de werknemer aangegeven met de prestatiecodes 1,3,4,

en 20.

= het maximum aantal dagen prestaties voor de betrokken maand in het betrokken arbeidsstelsel.

Onder een voltijdse werknemer met onvolledige prestaties wordt verstaan de werknemer voor wie J kleiner is dan D.

Voor voltijds tewerkgestelde werknemers met volledige prestaties geldt:

S = W

Voor voltijds tewerkgestelde werknemers met onvolledige prestaties geldt:

S = (W/J) x D

De breuk W/J wordt afgerond naar de dichtstbijzijnde eurocent (0,005 EUR wordt 0,01 EUR)

Voor deeltijdse werknemers geldt:

S = (W/H) x U

De breuk W/H wordt afgerond naar de dichtstbijzijnde eurocent (0,005 EUR wordt 0,01 EUR)

Waarbij:

= het aantal aangegeven uren met de prestatiecodes 1, 3, 4, 5

en 20;

= het aantal uren op maandbasis dat overeenstemt met

Deze berekening geldt zowel voor:

- werknemers die uitsluitend deeltijdse prestaties leveren;

- werknemers die in de loop van de maand bij de werkgever voltijds en deeltijds werken;

voltijdse werknemers die met uren moeten worden aangegeven. Het betreft werknemers met gedeeltelijke werkhervatting na ziekte of (arbeids)ongeval, met al dan niet gedeeltelijke (gereglementeerde) onderbreking van de loopbaan, met halftijds brugpensioen, werknemers bij tussenpozen (uitzendkrachten, tijdelijke arbeid, thuisarbeid), werknemers met gelimiteerde prestaties (met een contract van korte duur en voor een tewerkstelling die per dag niet de gewoonlijke dagduur bereikt) en seizoenarbeiders.

b) Opmerkingen

1. Voor werknemers tewerkgesteld bij een beperkte groep van werkgevers die vóór 1 oktober 2001 de arbeidsduur verminderden of de vierdagenweek invoerden en waarvan de werknemers een tussenkomst wordt toegekend om het loonverlies gedeeltelijk te compenseren (looncode 5), wordt S forfaitair verminderd met 80,57 EUR per maand. Het handelt hier om werknemers die in aanmerking komen voor een doelgroepvermindering op basis van artikel 367, 369 of 370 van de Programmawet van 24 december 2002.

2. Voor voltijdse werknemers die in de loop van de maand in verschillende arbeidsregelingen werken moet u, uitsluitend voor de toepassing van deze vermindering, alle prestaties omrekenen naar één van de regimes.

2. Berekening van het basisbedrag van de vermindering (R)

5.3.106

Het basisbedrag van de vermindering (R) wordt vastgesteld in functie van de hoogte van het refertemaandloon (S).

Loonschijven en verminderingsbedragen die gelden vanaf 1 oktober 2008, privé-sector:

(*) Onder 'Bedienden' moet worden verstaan: de werknemers die moeten worden aangegeven aan 100 %, dus ook bijvoorbeeld arbeiders in de openbare sector.
(**) Onder 'Arbeiders' moet worden verstaan: de werknemers die moeten worden aangegeven aan 108 %, dus ook bijvoorbeeld kunstenaars.

Voor de openbare sector gelden ook de loonschijven en verminderingsbedragen die gelden voor de privé-sector.

R wordt rekenkundig afgerond op de dichtstbijzijnde eenheid (Eurocent).

3. Vaststelling van het verminderingsbedrag (P)

5.3.107

Voor voltijdse werknemers met volledige prestaties stemt het verminderingsbedrag (P) overeen met R.

Voor voltijdse werknemers met onvolledige prestaties en voor deeltijdse werknemers, wordt het verminderingsbedrag vastgesteld in functie van de prestaties van de werknemer tijdens de maand.

Voor voltijdse werknemers met onvolledige prestaties geldt:

P= (J/D) x R

De breuk J/D wordt afgerond op twee decimalen (0,005 wordt 0,01) en het resultaat van die breuk mag nooit groter zijn dan 1.

Voor deeltijdse werknemers geldt:

P= (H/U) x R

De breuk H/U wordt afgerond op twee decimalen (0,005 wordt 0,01) en het resultaat van die breuk mag nooit groter zijn dan 1.

Per werknemer mag het totaal van de vermindering niet meer bedragen dan:
929,60 EUR voor het jaar 2000;
981,66 EUR per kalenderjaar voor de jaren 2001 en 2002;
1.140,00 EUR per kalenderjaar voor de jaren 2003 en 2004;
1.440,00 EUR per kalenderjaar vanaf 2005;
1.680,00 EUR per kalenderjaar vanaf 2006;
1.707,00 EUR per kalenderjaar vanaf 2007;
1.812,00 EUR per kalenderjaar vanaf 2008;
2.100,00 EUR per kalenderjaar vanaf 2009.

Wanneer een werknemer vakantie neemt dat gedekt wordt door enkel vertrekvakantiegeld, is het mogelijk dat de werknemersbijdrage niet volstaat om de werkbonus volledig in rekening te brengen. De werkgever mag dan het resterende deel van de werkbonus aftrekken van de werknemersbijdrage van de volgende maand. Dit kan echter enkel binnen hetzelfde kwartaal.

C. VOORBEELDEN

5.3.108

De onderstaande voorbeelden zijn gebaseerd op de cijfers die gelden vanaf 1 juni 2001.

Voorbeeld 1: Voor een bepaalde maand heeft een bediende een brutoloon van 1.050,00 EUR. Die maand telt normaal 22 prestatiedagen. Hij wordt aangegeven met 19 dagen gewaarborgd maandloon (code 1), en drie niet door de werkgever betaalde ziektedagen (code 50).

Zijn refertemaandloon (S) is 1.215,72 EUR, nl. 55,26 EUR (=1.050,00/19 afgerond op twee decimalen) vermenigvuldigd met 22.

Het basisbedrag van de vermindering (R) is 56,41 EUR, nl. 81,80 - (0,3732 x (1.215,72 - 1.147,70)).

Het verminderingsbedrag (P) is 48,51 EUR, nl. 0,86 (=19/22 afgerond op twee decimalen) x 56,41.

Dit betekent dat de werkgever bij de loonbetaling niet 137,24 EUR (=13,07% van 1.050) werknemersbijdrage inhoudt, maar 88,73 EUR (= 137,24 - 48,51).

Voorbeeld 2: Voor een bepaalde maand heeft een arbeider een brutoloon van 745,00 EUR (aan 100%). Tijdens die maand, die normaal 22 prestatiedagen telt, heeft hij 15 dagen normale werkelijke arbeid (code 1) en 7 wettelijke vakantiedagen (code 2).

Zijn refertemaandloon (S) is 1.092,74 EUR, nl. 49,67 (=745,00/15) vermenigvuldigd met 22.

Het basisbedrag van de vermindering (R) is 88,35 EUR (zijn referteloon is kleiner dan 1.147,70 EUR).

Het verminderingsbedrag (P) is 60,08 EUR, nl. 0,68 (=15/22 afgerond op twee decimalen) x 88,35.

Dit betekent dat de werkgever bij de loonbetaling niet 105,16 EUR, nl. 13,07% van 804,60 (= 745 + 8%) werknemersbijdrage inhoudt, maar 45,08 EUR (= 105,16 - 60,08).

D. TE VERVULLEN FORMALITEITEN

5.3.109

De gepaste rubrieken van de kwartaalaangifte invullen.

Op de portaalsite van de sociale zekerheid (http://www.socialsecurity.be Onderneming>Werkgevers RSZ>DmfA>Techlib>Bijdragevoeten en macro's) vindt u tevens een downloadbaar programma waarmee u deze vermindering kunt berekenen.