Koopkrachtpremie - Coronapremie - Consumptiecheques
Koopkrachtpremie
Een koninklijk besluit van 23 april 2023 opent vanaf 1 juni 2023 de mogelijkheid voor ondernemingen om over te gaan tot toekenning van een niet-onderworpen éénmalige koopkrachtpremie. De wetgever voorziet in deze mogelijkheid voor werkgevers waar tijdens de afgelopen crisis goede resultaten zijn behaald. Het zijn de partijen bij de arbeidsverhouding die beslissen over de toekenning van de premie. De formaliteiten zijn analoog aan deze van de coronapremie.
Studenten onder solidariteitsbijdrage en werknemers die niet meer in dienst zijn, kunnen hiervoor ook in aanmerking komen.
De premie wordt toegekend op papieren drager of in elektronische vorm. De toekenning van de koopkrachtpremie wordt ingekanteld in het vroegere systeem van de coronapremiecheques. De elektronische koopkrachtpremie wordt geacht te zijn toegekend aan de werknemer op het moment waarop diens koopkrachtpremierekening wordt gecrediteerd. De koopkrachtpremierekening is een databank waarop de koopkrachtpremie wordt opgeslagen en wordt beheerd door een erkende uitgever voor de koopkrachtpremie.
De koopkrachtpremie beantwoordt aan het begrip loon, tenzij ze tegelijkertijd aan al de hieronder vermelde voorwaarden voldoet. De koopkrachtpremie verleend ter vervanging of ter omzetting van loon, premies, voordelen in natura of enig ander voordeel, al dan niet bijdrageplichtig voor de sociale zekerheid, beantwoordt steeds aan het loonbegrip.
Op de koopkrachtpremie is wel een bijzondere bijdrage verschuldigd. Deze is analoog aan de bijzondere bijdrage op de coronapremie. De betreffende regelgeving is al goedgekeurd door de Kamer in plenaire zitting maar nog niet gepubliceerd.
Over de vereiste overeenkomsten
De toekenning van de koopkrachtpremie moet vervat zijn in een CAO, gesloten op sectoraal vlak of op ondernemingsvlak. Kan dergelijke overeenkomst niet worden gesloten bij gebrek aan een syndicale delegatie, of gaat het om een personeelscategorie waarvoor het niet de gewoonte is dat ze door zo'n overeenkomst wordt beoogd, dan mag de toekenning worden geregeld door een schriftelijke individuele overeenkomst. In dat geval mag het bedrag van de koopkrachtpremie niet hoger zijn dan het hoogste bedrag toegekend bij cao in dezelfde onderneming.
- In het geval van een (sub)sector-CAO moet deze 2 definities bevatten:
- wat wordt bedoeld met een hoge winst in 2022
- wat wordt bedoeld met een uitzonderlijk hoge winst in 2022
- In het geval van een CAO op ondernemingsvlak, moet een verantwoording worden toegevoegd dat men een onderneming is waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald.
Beide mogelijkheden staan naast elkaar. Een CAO op sectorniveau sluit initiatieven op ondernemingsniveau evenmin uit. Een werkgever kan aan zijn werknemers op wie een sectorale cao van toepassing is, nog een supplement toekennen binnen de grenzen van het totaal toegelaten maximum van 750,00 EUR. Dit supplement valt evenmin onder het loonbegrip. De bijzondere bijdrage is ook hierop verschuldigd. De gewone voorwaarden zijn van toepassing, namelijk
- als het gaat om ondernemingen die een syndicale delegatie hebben, is een ondernemings-CAO verplicht,
- anders moet het opgenomen worden in een individuele overeenkomst waarbij er geen willekeurige onderscheiden mogen worden gemaakt tussen de werknemers (dat geldt ook bij individuele overeenkomsten bij gebrek aan sector-CAO) .
Indien een sector-CAO wordt gesloten en op ondernemingsvlak een ondernemings-CAO reeds een koopkrachtpremie voorziet, moet het totaal van beide premies beperkt worden tot 750,00 EUR.
Over de data
De beslissing tot toekenning en het ontstaan van het recht op de koopkrachtpremie, moet zich situeren vóór 1 januari 2024 en moet zijn opgenomen in een collectieve of individuele overeenkomst afgesloten uiterlijk op 31 december 2023.
De koopkrachtpremie mag ook enkel worden uitgereikt vanaf 1 juni 2023 tot en met 31 december 2023.
Op naam van de werknemer, besteding en geldigheidsduur
De koopkrachtpremie is op naam van de werknemer afgeleverd. Deze voorwaarde is vervuld, indien de toekenning ervan en het totale bedrag van de koopkrachtpremie voorkomt op de individuele rekening van de werknemer, overeenkomstig de reglementering betreffende het bijhouden van de sociale documenten. Zij kan besteed worden:
- ter betaling van een eetmaal of voor de aankoop van verbruiksklare voeding, of
- voor de aankoop van producten en diensten met een ecologisch karakter die zijn opgenomen in de lijst bij de collectieve arbeidsovereenkomst n° 98 gesloten in de Nationale Arbeidsraad (mogelijke producten die kunnen worden betaald met ecocheques).
Op de papieren cheques staat duidelijk vermeld dat ze geldig zijn uiterlijk tot 31 december 2024 en dat ze slechts besteed mogen worden voor de betaling van de eerder vernoemde producten. De keuze voor de koopkrachtpremie op papieren drager wordt geregeld via een CAO of bij schriftelijke individuele overeenkomst indien een dergelijke overeenkomst niet op het niveau van de onderneming kan worden gesloten of indien het gaat om een personeelscategorie waarvoor het niet de gewoonte is dat deze door zulke overeenkomst wordt beoogd.
Al de koopkrachtpremies die niet op deze wijze zijn toegekend, zijn loon.
Omruil in geld
De koopkrachtpremie kan geheel noch gedeeltelijk worden omgeruild in geld.
Bedrag
Het totale bedrag van de koopkrachtpremie die de werkgever toekent, mag niet groter zijn dan 750,00 EUR per werknemer. Een onderscheid wordt gemaakt tussen een premie toegekend via een (sub)sector-CAO of een ondernemings-CAO.
- In het geval van een (sub)sector-CAO:
- de onderneming die hoge winsten heeft behaald in 2022 kan koopkrachtpremies van maximaal 500,00 EUR toekennen
- de onderneming met een uitzonderlijk hoge winst in 2022 kan koopkrachtpremies van maximaal 750,00 EUR toekennen.
- In het geval van een CAO op ondernemingsvlak en een schriftelijke individuele overeenkomst, bedraagt het maximale bedrag 750,00 EUR.
Zoals eerder aangehaald, kan een werkgever aan zijn werknemers op wie een sectorale CAO van toepassing is, nog een supplement toekennen. De gewone formele voorwaarden zijn van toepassing. Alleszins kan alles samengenomen door een werkgever slechts een koopkrachtpremie worden toegekend voor maximaal 750,00 EUR per werknemer.
Reactiveringsprocedure
Het koninklijk besluit van 22 november 2022 voorziet vanaf 1 december 2022 in een reactiveringsprocedure voor vervallen maaltijd-, eco-, consumptie- en coronapremiecheques. Deze procedure geldt eveneens voor de koopkrachtpremie.
Binnen de 3 maanden na de vervaldatum van de respectievelijke cheques, kan de werknemer aan de uitgever van de cheques een eenmalige aanvraag tot reactivering doen. Deze aanvraag is gratis ongeacht het aantal cheques. Gereactiveerde cheques hebben een geldigheidsduur van 3 maanden. Als vervaldatum wordt rekening gehouden met de reeds doorgevoerde verlengingen van de betreffende cheques in het kader van de corona-maatregelen.
Voor eventuele daarop volgende aanvragen kan een tussenkomst van de werknemer gevraagd worden van maximaal 5 EUR, ongeacht het aantal cheques.
Coronapremie
Coronapremie
Vanaf 1 augustus 2021 bestond de mogelijkheid voor ondernemingen waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald, om over te gaan tot toekenning van een éénmalige coronapremie. De toekenning van de coronapremie werd ingekanteld in het vroegere systeem van de consumptiecheques. Op de coronapremie was een bijzondere bijdrage verschuldigd.
Over de data
De beslissing tot toekenning en het ontstaan van het recht op de coronapremie, moest zich situeren vóór 1 januari 2022 en moest zijn opgenomen in een collectieve of individuele overeenkomst afgesloten uiterlijk op 31 december 2021. Het volstond dat de CAO ondertekend werd uiterlijk op 31 december 2021.
Andere formaliteiten, zoals de beslissing dat de coronapremiecheques elektronisch zullen worden uitgereikt, en het effectief uitreiken van de coronapremiecheques konden tot uiterlijk 31 maart 2022 gebeuren.
De coronapremiecheques kunnen besteed worden in:
- horecagelegenheden,
- kleinhandelszaken die in de gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de consument in de vestigingseenheid, goederen of diensten aanbieden aan de consument met inbegrip van hersteldiensten waarbij de consument het te herstellen goed zelf naar de winkel brengt en afhaalt,
- wellnesscentra, met inbegrip van de sauna’s, zonnebanken, jacuzzi’s, stoomcabines en hammams,
- schoonheidssalons, niet-medische pedicurezaken, nagelsalons, massagesalons, kapperszaken en barbiers, tatoeage- en piercingsalons,
- rijscholen
- activiteiten die genoemd worden onder het paritair comité van de toeristische attracties (PC 333), zoals attractieparken, dierenparken, kastelen en musea,
- bioscopen en in de overige inrichtingen die behoren tot de culturele sector die zijn erkend, goedgekeurd of gesubsidieerd door de bevoegde overheid
- bowlingzalen, zwembaden en fitnesscentra en in de sportverenigingen voor wie een federatie, erkend of gesubsidieerd door de gemeenschappen, bestaat of behoren tot een van de nationale federaties.
Consumptiecheques - coronamaatregel
Consumptiecheques
Ter ondersteuning van de horeca-, cultuur- en sportsector en de detailhandel die geconfronteerd werden met een lange periode van lockdown, kregen de werkgevers in de loop van 2020 de mogelijkheid hun werknemers consumptiecheques te geven vrij van RSZ (en belastingen).
Consumptiecheques in sectoren die beslist hebben over de toekenning ervan na een financieringsbeslissing van de subsidiërende federale overheid of gefedereerde entiteit in de periode van 1 november 2020 tot en met 31 december 2020, mochten toegekend worden tot en met 30 juni 2021. Het ging om de eenmalige solidariteitspremie volgens het systeem van de consumptiecheque voor het personeel van de federale gezondheidssectoren. De toekenningsmodaliteiten waren gelijkaardig als deze van de coronapremie.