Coördinatie binnen de EU

Verschillende Europese verordeningen garanderen de mobiliteit van werknemers en beschermen hen tegen discriminatie op grond van nationaliteit. Ze coördineren verder de toepassing van nationale socialezekerheidsregelingen.

Essentiële principes zijn :

Voorwaarden van nationaliteit

De verordeningen zijn van toepassing op alle onderdanen van de EER- landen en van Zwitserland, op staatlozen en vluchtelingen die zich binnen de EER en Zwitserland verplaatsen, en zonder voorwaarde van nationaliteit, op hun gezinsleden, of op hun nagelaten betrekkingen. Ze kunnen genieten van de bepalingen van de Verordeningen wanneer ze zich in een grensoverschrijdende situatie binnen de EER en Zwitserland bevinden.

Uitbreiding tot de niet-onderdaan van de EU

Op 1 juni 2003, heeft de verordening (EG) nr 859/2003 de toepassing van de verordeningen betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels uitgebreid tot de niet-onderdanen van één van bovenvermelde landen.

De beschermde personen

Volgende personen zijn door Europese verordeningen beschermd:

• de werknemers en de zelfstandigen die verzekerd zijn of waren in het kader van de wetgeving van een van de Staten van de EER of Zwitserland;
• de ambtenaren;
• de studenten;
• de pensioengerechtigden, zelfs al waren ze reeds gepensioneerd voordat hun land tot de Europese Unie of tot de Europese Economische Ruimte is toegetreden;
• de gezinsleden en de nagelaten betrekkingen van voormelde personen, ongeacht hun nationaliteit. In principe wordt de hoedanigheid van gezinslid bij de wetgeving van de woonstaat bepaald.

Beoogde prestaties

De Europese verordeningen van sociale zekerheid hebben betrekking op de volgende socialezekerheidsuitkeringen:

• prestaties van ziekte
• moederschap en vaderschap
• arbeidsongevallen
• beroepsziekten
• invaliditeitsuitkeringen
• vervroegd uittreding
• ouderdomspensioenen
• overlevingspensioenen
• uitkeringen bij overlijden
• werkloosheidsuitkeringen
• kinderbijslagen

Niet beoogde prestaties

De Europese verordeningen van sociale zekerheid zijn niet van toepassing op:

• de sociale en medische bijstand;
• prestaties in verband waarmee een lidstaat de aansprakelijkheid voor aan personen toegebrachte schade op zich neemt en voorziet in schadeloosstelling, zoals voor slachtoffers van oorlogshandelingen of de gevolgen daarvan;
• de kraamgelden en de adoptie-uitkeringen (zie Verordening (EU) nr 492/2011 );
• de regelingen voor het aanvullend pensioen, zowel vrijwillige als verplichte, met uitzondering van de stelsels van sociale zekerheid die onder de Verordening (EG) nr 883/2004 vallen.(zie Richtlijn 98/49/EG van de Raad van 29 juni 1998, P.B.E.G. L 209 van 25 juli 1998 – Europese Commissie)